|
Simon
Abramsz.
Veertien dagen op een ijsschots.
De eerste druk dateert uit 1898. De illustraties zijn
van de hand van C. Damen.
Afbeelding: 4e druk uit 1921 (L.J. Veen, Amsterdam).
Op 13 januari 1849 gaat de
Durgerdammer visser Klaas Bording (45) met zijn zonen
Klaas (19) en Jacob (17) op de bevroren Zuiderzee (nu
IJsselmeer) vissen. De dooi begon al in te zetten maar
desondanks beginnen ze met hun netten in een wak te
vissen. Ze blijven de hele dag door vissen. Zelfs
wanneer het donker wordt houden ze niet op. Opeens merkt
één van de zonen dat ze op een ijsschots zitten. Ze zijn
losgeraakt van de ijsvlakte. Door een aanwakkerende
storm wordt het ijs in stukken gebroken. De mannen
zitten gevangen. Dagen lang worden ze door de wind over
de Zuiderzee gedreven. Het koude water slaat over de
schots. De uitputting slaat toe. De oude Bording wil van
de rand van de ijsschots stappen om zich zelf te
verdrinken. Hij wordt tegengehouden door zijn zonen. De
ijsschots koerst van het zuidelijk gedeelte van de
Zuiderzee naar Enkhuizen. Dan draait de wind naar het
westen en worden de mannen weggezet naar de eilanden Urk
en Schokland. Op 27 januari worden ze meer dood dan
levend gered door een Vollenhover visser. De vader en
zijn zoon Klaas sterven enkele weken daarna toch. De
ontberingen waren hen teveel geweest. De overlevende
zoon Jacob heette voortaan in Durgerdam de
ijsschotsvisser.
Op de site van de
Koninklijke Bibliotheek in Den Haag is deze roman in
zijn geheel te lezen.
|
|
Anoniem?
Overijsselsche Almanak voor de Oudheid en Letteren, jrg.
18, 1853.
|
|
Anoniem?
Tegenwoordige Staat der vereenigde
Nederlanden, agtse deel, zijnde het vervolg der
beschryving van Holland.
Amsterdam, 1750
|
|
Anoniem?
Tegenwoordige Staat der vereenigde
Nederlanden, deel XX: Overijssel.
Amsterdam, 1803
|
|
Anoniem?
Verslagen en mededeelingen der Vereeniging tot
Beoefening van Overijsselsch Regt en Geschiedenis, 1862.
|
|
Anoniem.
Beschrijving der Nederlanden.
De aardbol, deel 3.
Amsterdam, 1841
|
 |
Anoniem.
Historische Winterwandeling over zuidelijk
Schokland.
Uitgave: Museum Schokland, 1993.
|
|
Anoniem.
Nog eene bijdrage tot de geschiedenis van Urk en
Emmeloord.
Overijsselsche Almanak voor Oudheid en Letteren 1855,
twintigste jaargang, blz. 226-243.
Dit artikel gaat over het proces omtrent 1470 door Evert
Zoudenbalch tegen Gerrit Entsz gevoerd over het bezit
van de heerlijkheid Urk en Emmeloord.
|
|
Anoniem.
Uit alle tijden. Een Amsterdamsche expeditie
tegen Schokland, of: Hoe de Schokkers hun Katholieken
priester beschermden.
De Nieuwe Eeuw, nr. 749 (31-12-1931).
|
|
Anoniem.
Oud eiland in een nieuw land.
Onder ons, jrg. 2 (1958), nr. 4, blz. 4-5.
|
|
Anoniem.
Sprekend verleden.
Onder ons, jrg. 2 (1958), nr. 5, blz. 4-5 en 7.
|
|
Anoniem.
Schokker Urkerland. Tentoonstellingsbrochure
(Kampen 1946), ‘Schokland; Een eiland in de polder’.
Verschenen in: VT Wonen april 1990, blz. 168, 169 en
171.
|
|
A.J. Van der Aa.
Aardrijkskundig Woordenboek der Nederlanden,
deel XI, blz. 396-400.
Gorinchem, 1848.
Herdruk Zaltbommel, 1976.
|
B |
|
|
J.A. Bakker & J.W.H. Hogestijn.
Opgraven bij Schokland (Noordoostpolder).
Verschenen in: Westerheem 36 (1987), blz. 54-56.
|
|
J.A. Bakker & J.W.H.
Hogestijn.
Opgraven bij Schokland, de voetsporen van
voorouders uit de Steentijd.
Jaarverslag 1984. Albert Egges van Giffen Instituut voor
Prae- en Protohistorie, Subfaculteit Pre- en
Protohistorie, Universiteit van Amsterdam, I-X.
Amsterdam, 1985.
|
|
Valentyn Bing & Jan
Braet von Ueberfeldt.
Nederlandsche kleederdragten, naar de natuur
geteekend.
Amsterdam, 1857.
Herdruk: Zutphen, 1978.
Engelse versie:
Regional Costumes of the Neteherlands,
drawn from life by Valentyn Bing and Jan Braet von
Ueberfeldt.
Zutphen, 1978.
|
|
M. Blomsma.
Hoed af voor de vrouwen van Schokland.
Nieuwe Rotterdamsche Dameskroniek, 30-10-1937.
|
|
K. Boonenburg.
Schokker, bons en pluut.
In: T. Huitema, Ronde en platbodemjachten, blz. 142-163.
Houten, 1987 (6e druk)
|
|
K. Boonenburg.
Schokkers.
Uit het Peperhuis, 2e serie, nrs. 7 en 8.
Enkhuizen, 1959.
Zie ook: Urker Volksleven, jrg. 8, nr. 46 (1980), blz.
12-20, en jrg. 9 (1981), nr. 47, blz. 12-15.
|
|
A.K. Bootsma & R.
Bootsma-Halma.
Honderdvijftig jaar na dato. Een demografische
studie (Schokland).
Bijdragen uit het land van de IJssel en Vecht.
4e Bundel IJsselakademie, blz. 103-127.
Uitgave: Uitgeverij Waanders, Zwolle, 1981.
ISBN: 90-70072-73-4.
In Honderdvijftig
jaar na dato wordt een tipje van de sluier
opgelicht, die over het leven en werken van de Schokkers
hangt: kleine geïsoleerde vissersgemeenschappen,
armoedige eilandbewoners. Vooral de mensen worden
dichterbij ons gehaald.
(tekst afkomstig van boekomslag)
|
|
A. en R. Bootsma.
Met naam en toenaam.
De Vriendenkring (orgaan van de Vereniging van Vrienden
van de Musea voor de IJsselmeerpolders), jaargang 23,
nr. 1 (winter 1984), blz. 10-14.
|
|
A.K. Bootsma & R.
Bootsma-Halma.
Schokker luyen ‘geregeld’ naar school? Onderwijs op
Schokland in het begin van de 19de eeuw.
Drooggelegd land – blootgelegd verleden. Cultuur
Historisch Jaarboek voor Flevoland, blz. 69-86.
Uitgave: Sociaal Historisch Centrum voor Flevoland /
Stichting voor het Bevolkingsonderzoek in de
drooggelegde Zuiderzeepolders, Lelystad, 1997.
ISBN 90-72380-44-4.
Anders dan men
misschien zou vermoeden kan Flevoland, de jongste
provincie van ons land, bogen op een rijke historie.
Bijzondere archeologische vondsten, de Zuiderzee,
eeuwenlang de belangrijkste aanvoerroute voor Amsterdam,
de Zuiderzeevisserij, de eilanden Urk en Schokland, het
Zuiderzeeproject, het grootste en duurste project dat de
Nederlandse staat deze eeuw heeft uitgevoerd, maar ook
de jongste geschiedenis van Flevoland vormen een bijna
onuitputtelijke bron van verhalen.
Drooggelegd land – blootgelegd verleden geeft
in acht hoofdstukken een rijk geschakeerd beeld van
heden en verleden van onze jongste provincie. Van een
17de eeuws vistransportschip tot vliegtuigwrakken in de
IJsselmeerpolders, van het onderwijs op Schokland rond
1800 tot het wonen in Flevoland nu, van het colfspel in
de zestiende eeuw tot de tuigage van de Batavia.
(tekst afkomstig van achterzijde boek)
|
|
A.K. Bootsma, E.S.
Bootsma & R. Bootsma-Halma.
Tweezaam? Een historisch-demografisch onderzoek
van Schokland en Urk 1812-1859.
Uitgave: Stichting IJsselacademie, Kampen, 2002
ISBN 90-6697-141-x.
Schokland en Urk in
de 19de eeuw: twee eilanden, twaalf kilometer van elkaar
gelegen, omspoeld door de Zuiderzee. Kleine, geïsoleerde
vissersgemeenschappen, die ogenschijnlijk veel op elkaar
leken. Maar vormden zij werkelijk een eenheid? Die vraag
was het uitgangspunt bij het historisch-demografisch
ondrzoek van Schokland en Urk over de periode 1812-1859,
uitgevoerd door A.K. Bootsma, E.S. Bootsma en R.
Bootsma-Halma. De resultaten worden in de bundel
Tweezaam? gepubliceerd.
De auteurs hebben gebruik gemaakt van de geboorte-,
huwelijks- en overlijdensregisters van Schokland en Urk
uit de jaren 1812-1859. Daarnaast werden andere bronnen
- zoals kerkelijke doop-, trouw- en begraafboeken en
gemeentelijke bevolkingsgegevens - in het onderzoek
betrokken. Doel was daarbij niet het schrijven van een
historisch werk in de eigenlijke zin van het woord. Het
ging erom door verzamelen, tellen en rangschikken van
feiten een kwantitatieve analyse te maken van de
bevolking van Schokland en Urk.
De in Tweezaam? gepresenteerde minutieuze studie
naar de 19de-eeuwse bevolkingsopbouw van de beide
Zuiderzee-eilanden biedt een nieuwe en soms verassende
blik op de mens achter de statistische gegevens.
Toekomstige historici zullen de resultaten kunnen
gebruiken als bouwstenen voor hun reconstructie van een
verloren werkelijkheid.
(tekst afkomstig van achterzijde boek)
|
.jpg) |
Dr. P.J. Bouman.
Het verlaten eiland. Schokland in 1859 ontruimd.
Apeldoorn, 1975.
ISBN 90-6086-623-1.
Dit boek is in 1985 herdrukt door de Stichting Urker
Uitgaven.
De schrijver van
zoveel gelezen boeken als Revolutie der eenzamen,
Vijfstromenland, Een handvol mensen, enz. heeft al
eerder bewezen van wereldhistorische perspektieven naar
'kleine geschiedenis' te kunnen teruggaan. Is het omdat
hij ook daarin een spiegeling ziet van groter gebeuren?
Zoals in zijn boeiend relaas van de ontruiming van het
Zuiderzee-eiland Schokland? 'Kroniek van een verloren
strijd tegen de natuur' noemt hij het, een stukje
ecologische geschiedschrijving.
In de meest liberale tijd van de vorige eeuw, in 1859,
liet onze regering de beide dorpen op Schokland, Ens en
Emmeloord, afbreken. Zonder overleg met de bewoners (wie
had er destijds van inspraak gehoord?) Uit Bouwman's
beschrijving blijkt overigens wel, dat de toestand voor
de bewoners werkelijk onhoudbaar mocht worden genoemd.
(tekst afkomstig van achterzijde boek)
|
 |
Dr. P.J. Bouman.
Het verlaten eiland. Schokland in 1859 ontruimd.
Herdruk van het uit 1975 daterende boek: Stichting Urker
Uitgaven, Urk, 1985.
De schrijver van
zoveel gelezen boeken als Revolutie der eenzamen,
Vijfstromenland, Een handvol mensen, enz. heeft al
eerder bewezen van wereldhistorische perspektieven naar
'kleine geschiedenis' te kunnen teruggaan. Is het omdat
hij ook daarin een spiegeling ziet van groter gebeuren?
Zoals in zijn boeiend relaas van de ontruiming van het
Zuiderzee-eiland Schokland? 'Kroniek van een verloren
strijd tegen de natuur' noemt hij het, een stukje
ecologische geschiedschrijving.
In de meest liberale tijd van de vorige eeuw, in 1859,
liet onze regering de beide dorpen op Schokland, Ens en
Emmeloord, afbreken. Zonder overleg met de bewoners (wie
had er destijds van inspraak gehoord?) Uit Bouwman's
beschrijving blijkt overigens wel, dat de toestand voor
de bewoners werkelijk onhoudbaar mocht worden genoemd.
(tekst afkomstig van achterzijde boek)
|
|
Jan Bouwman.
Tussen schietlood & waterpas.
Den Haag, 1962.
Tekeningen uit het
tijdschrift Cobouw door de graficus Jan Bouwman.
|
|
Wim
Braams.
Middeleeuws Schokland.
De Vriendenkring (cultuurhistorisch tijdschrift voor
Flevoland), jrg. 38 (1998), nr. 1, blz. 15-26.
|
|
B.W. Braams.
"Ontvangen van den wind, tot Ens: 1 pond en 12
stuivers".
De Vriendenkring (orgaan van vereniging van Vrienden van
de Musea voor de IJsselmeerpolders), jrg. 30, nr. 1
(voorjaar 1990), blz. 5-7.
Over de molen die eens op de Molenbuurt stond.
|
|
Agnes Brouwer.
Schokland, voorland voor Flevolanders, achterland
der Schokkers.
De Vriendenkring (cultuurhistorisch tijdschrift voor
Flevoland), jrg. 29, nr. 1 (voorjaar 1989), blz. 14-25.
Scriptie door Agnes Brouwer, H4e, december 1987.
|
|
H.J. Bruins.
Rietoogst op het eiland Schokland 1901-1940.
De Vriendenkring (verenigingsorgaan van de Vereniging
Vrienden van Schokland), jrg. 36, nr. 1 (1996), blz.
35-37.
|
|
H.J. Bruins.
Oogsten op het eiland Schokland (1901-1940).
De Vriendenkring (verenigingsorgaan van de Vereniging
Vrienden van Schokland), jrg. 38, nr. 4 (winter 1998),
blz. 25-26.
|
C |
|
|
C. Commelin.
Beschryvinghe van Amsterdam, Zynde een
naukeurige verhandelinge van deszelfs eerste oorspronk
tot den jare 1691 (2 delen), blz. 878-884.
Amsterdam, 1693
|
D |
|
|
Olfert Dapper.
Historische Beschryving der Stadt Amsterdam.
Amsterdam, 1663.
|
|
P. Datema.
Umbalahe: het land tussen Urk en Schokland?
De Vriendenkring (cultuurhistorisch tijdschrift voor
Flevoland), jrg. 41 (2001), nr. 2, blz. 46-51.
|
 |
H.C. Diender.
Pastoor Bartholomeus Doorenweerd, geboren 28 mei
1767 te Zwolle, overleden 25 juli 1832 te Kampen.
Kamper Almanak 1982/1983, blz. 197-230.
Kampen, 1983.
|
|
C. Diender & H. Toeter.
De schokker klederdracht. Een verklarende tekst
bij de reeds beëindigde expositie in het gemeentehuis te
Emmeloord van 15 jan. - 26 febr. 1993.
De Vriendenkring (cultuurhistorisch tijdschrift voor
Flevoland), jrg. 33 (1993), nr. 1, blz. 12.
|
|
N.B. Donkersloot.
Gedachten over armoede, hare oorzaken en
voorbehoedmiddelen, uitgegeven ten voordele van de
noodlijdenden op Schokland.
Tiel, 1849.
|
|
Dumbar.
Tegenwoordige staat van Overijssel, deel
IV (blz. 182-....).
Amsterdam, 1781-1803.
|
|
G. Dumbar.
Hedendaagse historie of tegenwoordige staat van
alle volkeren: behelzende de Beschryving der Vereenigde
Nederlanden. En wel in ’t byzonder van Overyssel, IV.
Leiden, 1803.
Herdruk: Zaltbommel, 1966.
|
E |
|
|
E.
Het eiland Schokland.
Nederlandsch Magazijn ter verspreiding van algemeene en
nuttige kundigheden, 1839, blz. 122-124.
Amsterdam, 1839
|
 |
Bies van Ede.
Toen de Duivel op Zuidpunt kwam.
Harlekijn Uitgeverij, Westbroek (1988).
ISBN 90-6386-062-5
Toen de duivel op Zuidpunt kwam, was
de Noordoostpolder nog een zee. In die zee lag het
eiland Schokland. Er gingen vreemde verhalen over dat
kleine stuk land, want iedereen wist dat het de
verzamelplaats van heksen en tovenaars was. De zee
verdween, de verhalen werden vergeten en van Schokland
is niet meer over dan drie heuveltjes in het vlakke
polderland.
Dus wat heeft Jeroen van Kleef te maken met de lang
vervlogen dagen dat de heksen in het verdronken dorpje
Zuidpunt rond hun ketel dansten en de duivel te hulp
riepen? Hij is tenslotte een gewone schooljongen.
Maar sinds zijn vader en hij bij het vroegere eiland
autopech kregen, laat Schokland Jeroen niet met rust.
Hij krijgt nachtmerries en visioenen en uiteindelijk
komt hij terecht in het Schokland van de vorige eeuw.
Daar moet hij zich zien te redden van de heksen die
vreemde plannen met hem hebben. Het wordt een
merkwaardige strijd tegen machten waarin Jeroen
eigenlijk niet gelooft en waarvan hij niet zeker weet of
ze wel of niet bestaan.
" Het is allemaal een droom geweest", zal Jeroen's vader
later zeggen, maar dan heeft Jeroen geleerd de dijk
tussen droom en werkelijkheid makkelijk kan breken.
Vooral voor échte Dromers, zoals hij.
(tekst afkomstig van achterzijde roman)
|
F |
|
|
W. Feekes.
De flora van Urk en Schokland.
|
 |
S. Franke.
Sagen en legenden rond de Zuiderzee.
Met illustraties van A.J. van 't Hof.
Hoofdstukken over
Schokland:
- Het kerkhof tusschen Urk en Schokland (blz. 6-8).
- Schokland (blz. 27-33).
In dit laatste hoofdstuk wordt verteld over de heksen en
de motketel op de Zuidpunt, het koopvaardijschip dat
over het eiland laveert, de kat die een heks blijkt te
zijn, en een vreselijk monster dat aan boord probeert te
klauteren).
Zutphen, 1932.
ISBN 90-03-91150-9
|
|
A. de Froe.
De opgravingen op het eiland Schokland in den
zomer van 1940.
Verschenen in de Kamper Almanak 1940/1941, blz. 131-135.
|
G |
|
|
Alice Garritsen.
Het product Nico Kwakman.
Negentig jaar na de ontruiming geboren, toch nog voor
87,5% een zoon van Schokland.
Assen 2008.
In dit boek worden de voorouders van Nico Kwakman,
geboren 5-9-1950, in kaart gebracht. Tevens wordt het
een en ander verteld over het leven op Schokland.
|
 |
M.J.G. Gasman.
Schokland van 1796-1808.
Verschenen in de Kamper Almanak 1956/1957, blz. 205-218.
|
 |
M.J.M. Gasman.
Uit het dagboek van pastoor Doorenweerd.
Verschenen in de Kamper Almanak 1961/1962, blz. 208-209.
|
|
Yvonne Geertsema &
Marc van Fucht.
De legende van Nagele.
De Vriendenkring (orgaan van de Vereniging van Vrienden
van de Musea voor de IJsselmeerpolders), jrg. 25 nr. 3
(herfst 1985), blz. 10-17.
|
|
A.J. Geurts.
Schokland, de historie van een weerbarstig
eiland.
Uitgave: Stichting voor het Bevolkingsonderzoek in de
drooggelegde Zuiderzeepolders, Lelystad, 1991.
Druk: Walburg Pers.
ISBN 90-6011-760-3.
Schokland, de
historie van een weerbarstig eiland schetst het
beeld van het wel en wee van dit voormalige
Zuiderzee-eiland en zijn bewoners vanaf de prehistorie.
Het is een bewogen geschiedenis door de niet aflatende
strijd die de bewoners moesten voeren tegen het hen
omringende water. Het was ook een ongelijke strijd; de
zee won steeds meer terrein en telkens moesten nieuwe
dijken en terpen worden opgeworpen. De voornaamste bron
van inkomsten voor de eilanders vormde de visserij. Met
hun 'schokkers' bevoeren zij de Zuiderzee, maar dit
leverde slechts een schraal belegde boterham op. In 1859
besloot de regering het eiland te ontruimen, de
levensomstandigheden waren in haar ogen te slecht
geworden. Na de ontruiming raakte de bevolking verspreid
over verschillende vissersdorpen rond de Zuiderzee. Hun
taal, folklore en klederdracht die in dit boek worden
beschreven verdween geleidelijk. Met de inpoldering van
de Noordoostpolder was Schokland eiland af. Wat rest is
een verhoging in het landschap die het voormalige eiland
markeert.
(tekst afkomstig van achterzijde boek)
|
|
A.J. Geurts & B.A.J.
Klappe (= Bruno Klappe).
Schokland revisited; De laatste kerk van het oude
Emmeloord.
Verschenen in: Schokland revisited. Cultureel Historisch
Jaarboek voor Flevoland, blz. 82-94.
Uitgave: Stichting voor het Bevolkingsonderzoek in de
drooggelegde Zuiderzeepolders, Lelystad, 1992.
Druk: Walburg Pers.
ISBN 90-6011-814-6.
Anders dan men
misschien zou vermoeden kan Flevoland, de jongste
provincie van ons land, bogen op een rijke historie.
Bijzondere archeologische vondsten, de Zuiderzee,
eeuwenlang de belangrijkste aanvoerroute voor Amsterdam,
de Zuiderzeevisserij, de eilanden Urk en Schokland, het
Zuiderzeeproject, het grootste en duurste project dat de
Nederlandse staat deze eeuw heeft uitgevoerd, maar ook
de jongste geschiedenis van Flevoland vormen een bijna
onuitputtelijke bron van verhalen.
Schokland revisited geeft in acht hoofdstukken
een rijk geschakeerd beeld van heden en verleden van
onze jongste provincie. Van het middeleeuwse Schokland
tot de plannen van Frederik van Eeden, van oude
scheepswrakken tot nieuw geschut voor de Batavia, van de
19de-eeuwse particuliere inpolderingsplannen tot de
ontwikkeling van natuur en landschap in de provincie
Flevoland.
(tekst afkomstig van achterzijde boek)
|
|
dr. A.J. Geurts.
De markering van een eiland; Schokland in de
discussies van de Beplantingscommissie voor de
Noordoostpolder.
Verschenen in: In Flevoland verzameld. Cultuur
Historisch Jaarboek voor Flevoland, blz. 41-64.
Uitgave: Sociaal Historisch Centrum voor Flevoland /
Stichting voor het Bevolkingsonderzoek in de
drooggelegde Zuiderzeepolders, Lelystad, 1998.
Druk: Uitgeverij de Twaalfde Provincie.
ISBN 90-72380-61-40.
Anders dan men misschien zou vermoeden kan Flevoland, de
jongste provincie van ons land, bogen op een rijke
historie. Bijzondere archeologische vondsten, de
Zuiderzee, eeuwenlang de belangrijkste aanvoerroute voor
Amsterdam, de Zuiderzeevisserij, de eilanden Urk en
Schokland, het Zuiderzeeproject, het grootste en duurste
project dat de Nederlandse staat deze eeuw heeft
uitgevoerd, maar ook de jongste geschiedenis van
Flevoland vormen een bijna onuitputtelijke bron van
verhalen.
In Flevoland verzameld geeft een rijk
geschakeerd beeld van heden en verleden van onze jongste
provincie. Van de strijd tegen het water in de 17de en
18de eeuw tot het Urker Museum 'Het Oude Raadhuis', van
de Beplantingscommissie voor de Noordoostpolder tot de
eerste ontwerpen van Lelystad en Almere, van de
collecties van het Sociaal Historisch Centrum voor
Flevoland tot het Archealogisch Depot van Flevoland. Van
het Flevisch dialect tot een provincie van
internationale allure.
(tekst afkomstig van achterzijde boek)
|
|
dr. A.J. Geurts.
Museum Schokland vijftig jaar; Een bijdrage tot
de Flevolandse museumhistorie.
Verschenen in: Dwarsliggers komen in het
IJsselmeergebied niet voor. Cultuur Historisch Jaarboek
voor Flevoland, blz. 9-32.
Uitgave: Sociaal Historisch Centrum voor Flevoland /
Stichting voor het Bevolkingsonderzoek in de
drooggelegde Zuiderzeepolders, Lelystad, 1997.
Druk: Uitgeverij de Twaalfde Provincie.
ISBN 90-72380-59-2.
Anders dan men misschien zou vermoeden kan Flevoland, de
jongste provincie van ons land, bogen op een rijke
historie. Bijzondere archeologische vondsten, de
Zuiderzee, eeuwenlang de belangrijkste aanvoerroute voor
Amsterdam, de Zuiderzeevisserij, de eilanden Urk en
Schokland, het Zuiderzeeproject, het grootste en duurste
project dat de Nederlandse staat deze eeuw heeft
uitgevoerd, maar ook de jongste geschiedenis van
Flevoland vormen een bijna onuitputtelijke bron van
verhalen.
Dwarsliggers komen in het IJsselmeergebied niet
voor geeft een rijk geschakeerd beeld van heden en
verleden van onze jongste provincie. Van stormvloeden op
de Zuiderzee tot feestelijke dijksluitingen in het kader
van het Zuiderzeeproject, van de invoering van de
gemechaniseerde loonadministratie bij de
Wieringermeerdirectie in de jaren veertig tot
beleidsnetwerken in de jaren negentig. Van archeologisch
veldwerk in de oude Eembedding bij Almere tot 50 jaar
Museum Schokland, een bijdrage tot de Flevolandse
museumhistorie.
(tekst afkomstig van achterzijde boek)
|
 |
drs. A.J. Geurts.
Het Schokker verleden in beeld; Een kritisch
tweeluik.
Verschenen in: Drooggelegd land – blootgelegd
verleden. Cultuur Historisch Jaarboek voor Flevoland,
blz. 107-117.
Uitgave: Sociaal Historisch Centrum voor Flevoland /
Stichting voor het Bevolkingsonderzoek in de
drooggelegde Zuiderzeepolders, Lelystad, 1997.
ISBN 90-72380-44-4.
Anders dan men
misschien zou vermoeden kan Flevoland, de jongste
provincie van ons land, bogen op een rijke historie.
Bijzondere archeologische vondsten, de Zuiderzee,
eeuwenlang de belangrijkste aanvoerroute voor Amsterdam,
de Zuiderzeevisserij, de eilanden Urk en Schokland, het
Zuiderzeeproject, het grootste en duurste project dat de
Nederlandse staat deze eeuw heeft uitgevoerd, maar ook
de jongste geschiedenis van Flevoland vormen een bijna
onuitputtelijke bron van verhalen.
Drooggelegd land – blootgelegd verleden geeft
in acht hoofdstukken een rijk geschakeerd beeld van
heden en verleden van onze jongste provincie. Van een
17de eeuws vistransportschip tot vliegtuigwrakken in de
IJsselmeerpolders, van het onderwijs op Schokland rond
1800 tot het wonen in Flevoland nu, van het colfspel in
de zestiende eeuw tot de tuigage van de Batavia.
(tekst afkomstig van achterzijde boek)
|
 |
drs. A. J. Geurts &
B.A.J. Klappe (= Bruno Klappe).
Pastoor in eenzaamheid; Het verblijf van J. de
Swart op Schokland (1842-1845).
Verschenen in: En het land was niet langer woest en
ledig. Cultuur Historisch Jaarboek voor Flevoland, blz.
95-104.
Uitgave: Stichting voor het Bevolkingsonderzoek in de
drooggelegde Zuiderzeepolders, Lelystad, 1991.
ISBN 90-6011-775-1.
Anders dan men
misschien zou vermoeden kan Flevoland, de jongste
provincie van ons land, bogen op een rijke historie.
Bijzondere archeologische vondsten, de Zuiderzee,
eeuwenlang de belangrijkste aanvoerroute voor Amsterdam,
de Zuiderzeevisserij, de eilanden Urk en Schokland, het
Zuiderzeeproject, het grootste en duurste project dat de
Nederlandse staat deze eeuw heeft uitgevoerd, maar ook
de jongste geschiedenis van Flevoland vormen een bijna
onuitputtelijke bron van verhalen.
En het land was niet langer woest en ledig
geeft in acht hoofdstukken een rijk geschakeerd beeld
van heden en verleden van onze jongste provincie. Van
prehistorische voetstappen en oude scheepswrakken tot de
herbouw van de Batavia, van piraterij op de Zuiderzee
tot de stichting van dorpen in het nieuwe land, van de
misstappen van een Schokker pastoor tot de
totstandkoming van de provincie Flevoland.
(tekst afkomstig van achterzijde boek)
|
|
André Geurts (Dr. A.J.
Geurts).
Urk. De geschiedenis van een eiland.
Uitgeverij De Twaalfde Provincie / Nieuw Land
Erfgoedcentrum, Lelystad (2005).
ISBN 90-72380-82-7.
In Urk. De geschiedenis van een eiland
beschrijft André Geurts de boeiende historie van één van
de oudste en meest markante delen van de provincie
Flevoland. Het ontstaan van het eiland, de bewoningh
door de eeuwen heen, de ontwikkelingen in de visserij,
het kerkelijk leven en de beeldvorming van Urk en zijn
bewoners krijgen bijzondere aandacht. Omdat gepoogd is
een algemeen overzicht te maken dat reikt van
prehistorie tot 2005, zijn ook tal van andere
wetenswaardigheden in woord en beeld vastgelegd.
Daardoor doet deze publicatie recht aan de
veelkleurigheid van het Urker verleden.
(tekst afkomstig van achterzijde boek)
Aangezien Urk en het noordelijke deel van Schokland
vroeger de heerlijkheid Urk en Emmeloord vormden, is dit
boek ook van belang voor de geschiedenis van Schokland.
Dit boek kunt u bestellen via de site van
het Nieuw Land Erfgoedcentrum
|
|
A.J. Geurts.
De 'ware' geschiedenis van Schokland. Oude opvattingen en
nieuwe inzichten.
De Vriendenkring (cultuurhistorisch tijdschrift
voor Flevoland), jrg. 38 (1998), nr. 3, blz. 11-22.
|
 |
Dr. F.M.M.
Griffioen.
Schokland, een stukje opgegraven verleden.
Amsterdam, 1988.
|
|
Beschier Grisnich.
Schokland in de 19e eeuw.
De Vriendenkring (orgaan van de Vereniging van Vrienden
van de Musea voor de IJsselmeerpolders), jrg. 29, nr. 4
(herfts/winter 1989), blz. 10-17.
Zie voor een aanvullende verbetering: De Vriendenkring,
jrg. 30, nr. 1 (voorjaar 1990) blz. 3.
|
|
C.A. Groenewold.
Het Ensser-geld.
De Vriendenkring (cultuurhistorisch tijdschrift voor
Flevoland), jrg. 41 (2001), nr. 2, blz. 31-43.
|
H |
|
 |
Kees Hana.
Van zee tot meer; Zwerftochten rondom de
Zuiderzee.
Uitgave: J.M. Meulenhof, Amsterdam, 1940
|
|
Henry Havard.
Verleden en heden. Een togt langs de kusten van
de Zuiderzee (blz. 289-....).
Haarlem, 1875
|
|
Henry Havard.
Voyage aux villes mortes du Zuiderzée. La
Hollande pittorresque (blz. 296-....).
Parijs, 1875
|
|
K. Heeroma.
De taal van het oude Emmeloord.
Driemaandelijkse Bladen. Tijdschrift voor taal en
volksleven in het oosten van Nederland, nieuwe serie,
jrg. 14 (1962), blz. 97-110.
|
 |
G.D. van der Heide
(archeoloog bij de Directie van de Wieringermeer
(Noordoostpolderwerken)
Aspecten van het archaeologisch onderzoek in het
Zuiderzeegebied.
Uitgegeven als nr. 13 in de reeks 'Van Zee tot
Land' (Rapporten en mededelingen inzake de droogmaking,
ontginning en sociaal-economische opbouw der
IJsselmeerpolders).
Uitgave: W.E.J. Tjeenk Willink N.V., Zwolle, 1955.
|
 |
G.D. Van der Heide
(archeoloog bij de Directie van de Wieringermeer)
De laatste dagen van een eiland.
Overdruk van: De laatste jaren van een eiland. Zie
Kamper Almanak 1958/1959.
Hoofdstukken:
- 100 Jaar geleden.
- De ontvolking gelast.
- De oorzaken.
- Bittere armoede.
- De bevolking.
- Samenstelling bevolking 1840.
- Calicotweverijen.
- Allerlei gegevens.
- Het archief.
- Toch nog nieuwe kerken.
- Verdere landverliezen.
- De ontvolking.
- Eén kerkgebouw blijft.
- Eigendomsverhoudingen.
- Veranderingen.
- Na de ontvolking.
- Opnieuw overdracht.
|
|
G.D. Van der Heide.
Geschiedenis van het Nieuwe Land.
Verschenen in: Kamper Almanak 1949/1950, blz. 109-121.
|
 |
G.D. Van der Heide.
Een meer Flevo en een eiland Flevum in de
Romeinse tijd.
Verschenen in: Kamper Almanak 1956/1957, blz. 184-195.
|
|
G.D. Van der Heide.
Terp- en dijkresten in het Zuiderzeegebied.
Verschenen in: Kamper Almanak 1957/1958, blz. 163-175.
|
 |
G.D. van der Heide.
De laatste jaren van een eiland.
Verschenen in: Kamper Almanak 1958/1959, blz. 236-273.
|
 |
G.D. Van der Heide.
Over het onderhoud van alle de zeewerken op het eiland
Schokland.
Verschenen in: Kamper Almanak 1963/1964, blz. 179-200.
|
 |
G.D. Van der Heide.
Dijkbouw door de eeuwen heen.
Overdruk uit: Antiquity and Survival, blz. 265-291
|
|
Gerrit van der Heide.
De Zuiderzee; van land tot water, van water tot land
Haren, 1974.
Gerrit van der Heide werd in 1915 in Rotterdam geboren,
waar hij na een opleiding voor het onderwijs als
journalist aan de N.R.C. en het Algemeen Dagblad werkte.
Zijn speciale intersse voor biologie kwam hem goed van
pas toen hij in de oorlogsjaren werkte aan de
inventarisatie van natuurgebieden.
Nadien werd de auteur als assistent van het
Biologisch-Archeologisch Instituut der R.U. te Groningen
en daarna van de Rijksdienst voor het Oudheidkundig
Bodemonderzoek, verbonden aan de wetenschappelijke
afdeling van de Rijksdienst voor de IJsselmeerpolders.
Hij was hoofd van het Oudheidkundig Bodemonderzoek in de
Zuiderzeepolders en bouwde in die functie de musea te
Schokland en het Scheeps-archeologisch Museum te
Ketelhaven op en werkte aan de planning voor een Museum
voor Waterstaat- en Cultuurtechniek te Lelystad.
Hij specialiseerde zich op scheepsarcheologie, die onder
zijn leiding een zeer eigen en nieuwe tak van het
archeologisch onderzoek werd.
Zo ontstonden op dit gebied veel internationale
contacten. Vanuit deze taak heeft de auteur gewerkt in
Canada, de U.S.A. en Australië. de Scandinavische
landen, Engelend en andere landen van Europa.
Sinds kort is hij als adjunct-directeur/wetenschappelijk
ambtenaar verbonden aan het rijksmudeum "Het
Zuiderzeemuseum" te Enkhuisen.
(tekst afkomstig van achterzijde boek)
|
|
G.D. Van der Heide.
Flevoland, land van mensenhand.
Zwolle, 1990
|
|
G.D. Van der Heide.
Oud kerkje, nu jong museum.
Verschenen in: Jeugdkampioen, 6e jrg., no.
14.
|
|
G.D. Van der Heide.
Oudheidkundig bodemonderzoek.
Verschenen in: Flevobericht nr. 269. Wording en opbouw
van de Noordoostpolder. Deel 1, het landbouwkundig
onderzoek. Blz. 139-149.
Lelystad, 1986
|
|
G.D. Van der Heide.
Resten van Middeleeuwse bewoning ten oosten van het
voormalig eiland Schokland, Zuiderzeegebied.
Verschenen in: Berichten van de Rijksdienst voor
het Oudheidkundig Bodemonderzoek, nr. 7, blz. 111-132.
Amersfoort, 1956.
|
|
G.D. Van der Heide.
Schokland.
Verschenen in: Oud-Nederland, jrg. IV (1950), afl. 6.
|
|
G.D. Van der Heide.
Schokland.
Verschenen in: Verslagen en Mededelingen van de
Vereniging tot Beoefening van Overijsselsch Regt en
Geschiedenis, 1955, 70e stuk, blz. 37-49.
|
|
G.D. Van der Heide.
Schokland, eiland in de Zuiderzee.
Verschenen in: Spiegel der Historie, jrg. 2 (1967), nr.
3, blz. 332-337.
|
|
G.D. Van der Heide.
Schokland, vroeger en nu.
Emmeloord, 1966.
Hoofdstukken:
- Hoe het begon.
- Kouder.
- Rivierdalen.
- De eerste landbouwer.
- Begin jaartelling.
- Landverliezen.
- Dorpen.
- Kustafslag.
- Dijkbouw.
- Wat de mensen deden.
- Ook weverijen.
- Ongunstig.
- Behoeftige bevolking.
- Landbouw.
- De vloed van 1825.
- De ontvolking.
- Eigendomsverhoudingen.
- Het ontvolkte eiland.
- Eiland op het droge.
|
 |
G.D. Van der Heide.
Toelichting op de archaeologische verzameling uit
het Zuiderzeegebied in het Museum te Schokland.
Uitgave: Directie van de Wieringermeer
(Noordoostpolderwerken), Zwolle, 1955.
|
|
G.D. Van der Heide.
Van landijs tot polderland. Tweeduizend eeuwen
Zuiderzeegebied.
Amsterdam, 1965.
Herdruk: Naarden, 1972
|
|
G.D. Van der Heide.
Van Schokland en de Noordoostpolder.
Verschenen in: De Kampioen, 65e jrg. (1950).
|
|
G.D. Van der Heide &
A.J. Wiggers.
Enkele resultaten van het geologisch en
archeologische onderzoek betreffende het eiland
Schokland en zijn naaste omgeving.
Verschenen in: Langs gewonnen velden. Facetten van
Smedings werk.
Wageningen, 1954.
|
|
L.J. van der Heyden.
Uit het katholiek verleden van Schokland. Parochie van
den H. aartsengel Michael.
Verschenen in: Archief voor de geschiedenis van
het Aartsbisdom Utrecht, deel 65, blz. 1-47.
Utrecht, 1945 (of 1941?)
|
|
Gerrit van Hezel en Aaldert Pol.
De Flevolandse geschiedenis in meer dan 100
verhalen.
Amsterdam, 2005.
Van belang zijn ondermeer de hoofdstukken:
11) De ondergang van Nagele (1307).
21) Recht van landwinning voor Jacob Aalbertszoon
(1595),
23) Een menneweg naar Emmeloord (1663).
24) Schout Winsemius met de dood bedreigt (1682).
25) Gespikkelde huwelijken op Schokland (1767).
27) Een ontvangst met bloemenkransen (1792).
28) Minister Goldberg bezoekt visserseilanden (1800).
29) Pastoor Doorenweerd over noodlot en slofheid (1807).
30) Een feest voor de jonge koning van Rome (1811).
31) Stormvloed over Schokland (1825).
32) Ik zal u deze oproerscene betaald zetten (1830).
33) Onderwijsinspectie op Schokland en Urk (1832, 1839).
34) Edele mensenvrienden! (1839).
37) Met paard en slede over de Zuiderzee (1845).
38) Een Frans kunstenaar kijkt zijn ogen uit op
Schokland (1845).
39) Deventer hoogleraar maakt zomertochtje (1846).
44) Pastoor Ter Schouw bepleit ontruiming van Schokland
(1857).
45) Een kerkdienst op Ens (1858).
46) Willem Jan Schuttevaêr, de behouder van Schokland
(1861).
69) Afscheid van de koning van Schokland (1940).
70) Zuivere representanten van de middeleeuwse mens
(1940).
|
|
Gerrit van Hezel &
Aaldert Pol.
Schokland en omgeving. Leven met water.
Uitgeverij Matrijs, 2008.
De omgang met water en de worsteling met de zee, die zo
kenmerkend is voor de Nederlandse geschiedenis, is
onlosmakelijk met de geschiedenis van het eiland
Schokland en haar bewoners verbonden. Dit eiland, dat
vroeger in de Zuiderzee lag, verloor langzaam de strijd
met het water. Door het afsluiten en gedeeltelijk
inpolderen van de Zuiderzee is het eiland tegenwoordig
echter weer te bewonderen in de Noordoostpolder in
Flevoland.
Lang voor Schokland een eiland in de Zuiderzee werd,
maakte het deel uit van het vasteland. De oudste
bewoning reikt maar liefst 12.000 jaar terug, en nergens
in Nederland zijn de resten uit dit verre verleden zo
goed bewaard gebleven als in de bodem van Schokland.
Van het vroegere Schokland is tegenwoordig nog maar een
klein deel over. De Zuiderzee knaagde geleidelijk
stukken van het eiland af, tot Schokland uiteindelijk
niet meer genoeg bestaansmogelijkheden voor de bevolking
bood. Met name in de winterperioden werd bittere armoede
geleden, en in 1859 verliet de bevolking het eiland. Na
de ontruiming bleef het eiland voor de scheepvaart een
belangrijk baken in zee en toevluchtsoord in tijden van
nood.
Het rijk geïllustreerde Schokland en omgeving. Leven
met water laat het leven van de Schokkers door de
eeuwen heen zien. Het verhaalt over boeren en vissers,
katholieken en protestanten, armoede en voorspoed,
ontruiming en uiteindelijk internationale erkenning toen
UNESCO in 1995 Schokland en omgeving als Nederlands
eerste monument op de Werelderfgoedlijst plaatste.
(tekst afkomstig van achterzijde boek)
ISBN 978-90-5345-336-0.
Het boek is te bestellen bij
Uitgeverij Matrijs.
|
|
Gerrit van Hezel.
'Ligten' bij Schokland.
Deel 1: De Vriendenkring (cultuurhistorisch tijdschrift
voor Flevoland), jrg. 36 (1996), nr. 2, blz. 23-31.
Deel 2: De Vriendenkring (cultuurhistorisch tijdschrift
voor Flevoland), jrg. 36 (1996), nr. 3, blz. 18-24.
|
|
Gerrit van Hezel.
Slepen naar Schokland.
De Vriendenkring (cultuurhistorisch tijdschrift voor
Flevoland), jrg. 37 (1997), nr. 4, blz. 25-35.
|
|
Drs. J.W.H. Hogestijn.
Een opzienbarende nieuwe visie over de ontwikkeling van
Schokland in de late middeleeuwen.
De Vriendenkring (cultuurhistorisch tijdschrift
voor Flevoland), jrg. 33 (1993), nr. 2, blz. 19-24.
|
|
J.W.H. Hogestijn.
Schokland in de late middeleeuwen.
Verschenen in: Schokland revisited. Cultureel Historisch
Jaarboek voor Flevoland, blz. 95-112.
Lelystad, 1992.
Uitgave: Stichting voor het Bevolkingsonderzoek in de
drooggelegde Zuiderzeepolders, Lelystad, 1992.
Druk: Walburg Pers.
ISBN 90-6011-814-6.
Anders dan men
misschien zou vermoeden kan Flevoland, de jongste
provincie van ons land, bogen op een rijke historie.
Bijzondere archeologische vondsten, de Zuiderzee,
eeuwenlang de belangrijkste aanvoerroute voor Amsterdam,
de Zuiderzeevisserij, de eilanden Urk en Schokland, het
Zuiderzeeproject, het grootste en duurste project dat de
Nederlandse staat deze eeuw heeft uitgevoerd, maar ook
de jongste geschiedenis van Flevoland vormen een bijna
onuitputtelijke bron van verhalen.
Schokland revisited geeft in acht hoofdstukken
een rijk geschakeerd beeld van heden en verleden van
onze jongste provincie. Van het middeleeuwse Schokland
tot de plannen van Frederik van Eeden, van oude
scheepswrakken tot nieuw geschut voor de Batavia, van de
19de-eeuwse particuliere inpolderingsplannen tot de
ontwikkeling van natuur en landschap in de provincie
Flevoland.
(tekst afkomstig van achterzijde boek)
|
|
Fred van der Horst.
Opera- en operettevereniging "La Mascotte"
presenteert: "Bruiloft op Schokland".
Muziekspel (Pasticcio) in 2 bedrijven, geschreven door
Fred van der Horst.
Uitvoeringen op 15 en/of 16 mei 1992 op het
middenterrein van Museum Schokland en op 23 mei 1992 in
sporthal "De Schelp" te Urk.
Programmaboekje.
|
 |
Fred van der Horst.
Opera- en operettevereniging "La Mascotte" presenteert:
"De ondergang van Schokland".
Een muziekspel in 4 bedrijven, geschreven door Fred van
der Horst.
Schouwburg "Het Voorhuijs", Emmeloord, t en 14 november
1987.
Programmaboekje.
|
J |
|
|
M. de Jong.
Het oude eiland.
De Vriendenkring (orgaan van de Vereniging van Vrienden
van de Musea voor de IJsselmeerpolders), jrg. 31, nr. 3
(herfst 1991), blz. 11-17.
Een verhaal over de ontruiming van Schokland in 1859.
|
K |
|
|
Rineke Kaal.
Het leven en werken van de bewoners van de
Molenbuurt in de 19e eeuw.
De Vriendenkring (orgaan van de Vereniging van Vrienden
van de Musea voor de IJsselmeerpolders), jrg. 28, nr. 3,
blz. 13-29.
Scriptie gemaakt door Rineke Kaal, leerlinge HAVO 4, CGS
Emmeloord, december 1987.
|
 |
W.H. Keikes.
Tot keringe der wateren. Dijkverkenningen langs
de vaderlandse kuststrook, deel 3: De boorden van het
Zuiderzeebekken / de Zuiderzee-eilanden.
Haarlem, 1977.
|
 |
Ab Klappe.
Schokker wel en wee.
Tagrijn (uitgave van Vereniging Botterbehoud) 1988, nr.
3, blz. 7-13.
|
|
Bruno Klappe.
Iets over vuurstoken (2).
De Vriendenkring (orgaan van de Vereniging van Vrienden
van de Musea voor de IJsselmeerpolders), jrg. 29, nr. 2
(lente/zomer 1989), blz. 18-20.
Reactie op het artikeltje 'Iets over vuurstoken' door
Dirk Landsman in de Vriendenkring van herfst 1988.
|
|
Bruno Klappe.
Een Schokker-monument in Kampen.
De Vriendenkring (orgaan van de Vereniging van Vrienden
van de Musea voor de IJsselmeerpolders), jrg. 31, nr. 4
(winter 1991), blz. 26-28.
|
|
Bruno Klappe.
Graag een hek om het kerkhof op Emmeloord!
De Vriendenkring (cultuurhistorisch tijdschrift voor
Flevoland), jrg. 33 (1993), nr. 3, blz. 31.
|
 |
Bruno Klappe.
De vuurtorens op de Zuidpunt van Schokland.
Extra uitgave van De Vuurboet (een uitgave van de
Nederlandse Vuurtoren Vereniging)
|
 |
Bruno Klappe.
De vijf burgemeesters van Schokland (1806-1859)
en hun naaste familieleden.
Gens Nostra 57 (2002), nr. 4/5, blz. 163-172.
|
 |
Bruno Klappe en Ab Klappe.
Vier generaties van de familie Klappe, afkomstig
van Schokland.
Gens Nostra 57 (2002), nr. 4/5, blz. 179-211.
|
 |
Bruno Klappe.
Een vuurdraak boven Emmeloord.
Meteoor, jrg. 62, mei 2006, blz. 16-17 (uitgave van de
Landelijke Werkgroep Meteoren der KNVWS).
Eerder verschenen in Het Schokker Erf nr. 58.
Zie ook op blz. 15 van hetzelfde blad:
Urijan Poerink: 'Zonderling lugtverschijnsel' bracht
republiek in rep en roer.
|
|
Bruno Klappe
Huwelijksdispensaties op Schokland.
Gens Nostra 57 (2002), nr. 4/5, blz. 212-221.
|
 |
Bruno Klappe.
Pastoors, predikanten en vuurstokers van het
eiland Schokland.
Uitgave: Stichting Urker Uitgaven, 1993.
|
|
Koerier.
Bericht van Schokland.
De Vriendenkring (orgaan van de Vereniging van Vrienden
van de Musea voor de IJsselmeerpolders), jrg. 30, nr. 3
(zomer 1990) blz. 9-11.
Over tentoonstelling van de Schokker bewoningshistorie
in het museum op Schokland
De Vriendenkring (orgaan van de Vereniging van Vrienden
van de Musea voor de IJsselmeerpolders), jrg. 30, nr. 4
(winter 1990), blz. 6-9.
Over Schokker klederdracht.
De Vriendenkring (orgaan van de Vereniging van Vrienden
van de Musea voor de IJsselmeerpolders), jrg. 31, nr. 1
(voorjaar 1991), blz. 14-16.
Over de terp Emmeloord, Maanhuysen en het huis van de
havenmeester
|
 |
Lammert Kombrink.
De bruid van Schokland.
Leiden, 1953.
Roman, spelend op de grens van de 19e
en 20e eeuw. Hoofdpersoon is Nanne Brand, die na haar
schooltijd op Urk, als dertienjarige terugkeert naar
Schokland. Daar helpt ze haar moeder in de huishouding
en de winkel. Na enkele jaren wordt ze verliefd op een
jonge vrachtschipper, met wie ze trouwt en naar het
eenzame Kraggenburg vertrekt, waar haar man als
lichtwachter benoemd is. Het boek geeft een levendig
beeld van het wonen en werken op het toenmalige eiland.
|
|
Lammert Kombrink.
De Zeeburcht.
J.J. Groen en Zoon, Leiden
“De Zeeburcht” speelt zich helemaal af
op Oud-Kraggenburg. Het is voor een deel een
autobiografische roman geschreven door Lammert Kombrink,
een zoon van Caspar Kombrink, één van de
vuurtorenwachters van Oud-Kraggenburg.
Op Oud-Kraggenburg woont Louw Kortrink met zijn vrouw
Nanne. Nanne komt van Schokland. Ook over zijn moeder
heeft Kombrink een boek geschreven met als titel “De
bruid van de Schokland”. Het boek geeft een beschrijving
van het leven op Oud-Kraggenburg. Veel gebeurt er niet
op Oud-Kraggenburg. Vooral de winters zijn lang, streng
en saai. ’s Zomers is er nog wel eens wat afwisseling,
dan er steenzetters die de beide strekdammen herstellen,
en er komen vissers uit Grafhorst.
Het boek geeft een prachtig tijdsbeeld van twee mensen
op een eenzame plaats.
Het boek besluit met de volgende dichtregels:
Eens rolden hier de
grote zilte baren,
en zeilde ’t schip, gedreven door de vloed.
Thans rijzen er de gouden korenaren
en brengen vrucht in rijke overvloed.
|
 |
Titia W. Kooistra.
De flora van Schokland.
Overdruk uit het Nederl. Kruidkundig Archief, deel 44,
jrg. 1934, blz. 289-295.
Verschenen in: Verslagen en mededeelingen no. 25 van de
Commissie voor het Botanisch onderzoek van de Zuiderzee
en omgeving.
|
|
Dr. A.P.E. Korver.
De schokkers van Schokland.
Deel 1: De Vriendenkring (verenigingsorgaan van de
Vereniging Vrienden van Schokland), jrg. 41, nr. 3
(herfst 2001), blz. 47-55.
Deel 2: De Vriendenkring (verenigingsorgaan van de
Vereniging Vrienden van Schokland), jrg. 41, nr. 4
(winter 2001), blz. 40-50.
|
|
Dr. Pieter Korver
De Calicotsweverij van Schokland
Verschenen in: Ooit Zuiderzee...(Cultuur Historisch
Jaarboek voor Flevoland, 2005), blz. 96-105.
UItgave: Nieuw Land ERfgoedcentrum / Stichting
Uitgeverij de Twaalfde Provincie.
ISBN 90-72380-84-3.
|
|
Dr. Pieter Korver.
De calicotsweverij van Schokland 1839-1858.
Uitgeverij De Twaalfde Provincie, 2007.
ISBN 978-90-72380-92-0
Het voormalige
Zuiderzee-eiland Schokland verkeerde vanaf het einde van
de 18de eeuw in grote armoede. Het eiland zakte langzaam
weg in de golven. Akkerbouw was niet meer mogelijk, vee
overleefde nauwelijks op de drassige weilanden, de
visserij kwijnde. Met allerlei maatregelen probeerde de
overheid de straatarme eilandbevolking aan inkomen te
helpen. Eén van die initiatieven was de vestiging van
een calicots- of katoenweverij. Pieter Korver beschrijft
in De calicotsweverij van Schokland, 1839-1858 de
boeiende geschiedenis van dit initiatief.
Pieter Korver heeft voor dit boek uitgebreid
bronnenonderzoek verricht. Hij laat de lezer zien met
welk een groot optimisme en inzet in 1839 met de
calicotsweverij op Schokland werd begonnen en hoe groot
de teleurstelling was toen bleek dat ook dit initiatief
geen soelaas voor de Schokker bevolking bood. Ook wordt
de lezer getuige van de conflicten tussen degenen die
zich inzetten voor het welzijn van de Schokker wevers,
zoals de gouverneur van Overijssel en de Commissie van
toezigt en bestuur op de weverij, en anderzijds de bazen
van de calicotsweverij, zoals de gebroeders Salomonson,
die iets aan de calicicotsweverij probeerden te
verdienen. De opheffing van de weverij in 1858 was de
voorbode van het regeingsbesluit om Schokland in 1959 te
ontruimen.
Dit boek kunt u bestellen via de site van
het Nieuw Land Erfgoedcentrum
|
|
Drs. G.R.
Kruissink.
Schoklands strijd tegen het water.
Verschenen in: Land en Water (1959), blz. 246-249.
|
|
Drs. G.R. Kruissink.
Het eiland Schokland gaat herleven in het
Zuiderzeemuseum.
Verschenen in: Uit het Peperhuis, 2e serie,
1959, nr. 6, blz. 126-128.
Enkhuizen, 1959
|
|
Drs. G.R. Kruissink.
Van Flevo tot Schokland.
Verschenen in: Uit het Peperhuis, 2e serie,
1959, nr. 7-8, blz. 131-146.
Enkhuizen, 1959
|
|
G.R. Kruissink & K.
Boonenburg.
Herdenkingstentoonstelling Schokland.
Beschrijvende catalogus van de tentoonstelling ter
herdenking van de ontruiming van Schokland in 1859, te
houden van 26 maart tot 1 november 1959 in het
Rijksmuseum “Zuiderzeemusem” te Enkhuizen.
Enkhuizen, 1959.
Bevat de volgende
artikelen:
- G.R. Kruissink: Er was eens een eiland....
- K. Boonenburg: De schokker.
- Beschrijvende catalogus van de tentoonstelling:
- Landkaarten.
- Luchtfoto's.
- Technische tekeningen.
- Oude tekeningen.
- Schilderijen.
- Kasten en slede.
- Schepen en scheepsmodellen.
- Scheepsafbeeldingen.
- Penningen.
- Klederdracht.
- Klederdrachtafbeeldingen.
- Tegels.
- Voorwerpen van de eredienst.
- Bodemvondsten.
- Documenten en foto's
|
 |
Wim Kuyper.
Zwervend langs het IJsselmeer. Heden en verleden
van het hart van Nederland.
Bussum, 1978.
ISBN 90-228-1118-2.
De plaatsen rondom
de voormalige Zuiderzee blijven boeiend. De VOC-schepen
zijn al lamg verdwenen en de visbotters hebben een
andere - recreatieve - bestemming gekregen. Toch is de
sfeer van het verleden en de geur van pek en taan op en
in de havens blijven hangen. Bovendien zijn er muesea en
oudheidskamers, zoals in Enkhuizen, Hoorn, Hindeloopen,
Elburg, Huizen, enz. waar veel van het oude bewaard is
gebleven en waar we veel te weten kunnen komen over de
vroegere leef- en werkomstandigheden van vissers,
kooplui en venters.
Op zoek naar het verleden zwierf Wim Kuyper langs het
IJsselmeer en sprak met vissers, vuurtorenwachters en
havenmeester. Hij heeft van dichtbij alle facetten rond
de afsluiting en drooglegging meegemaakt en die nu aan
de hand van gesprekken in acht verschillende
hoofdstukken vastgelegd. Door de ca. 200 meest
authentieke foto's uit particulere verzamelingen en door
8 kleurplaten is Zwervend langs het IJsselmeer
een kijk- en leesboek geworden, dat daarnaast een gids
wil zijn voor hen die de oude Zuiderzeeplaatsjes willen
herontdekken.
(tekst afkomstig van de boekomslag).
Van belang is het
hoofdstuk: Schokland, golfbreker van Overijssel, blz.
110-143.
|
L |
|
|
D. Landsman.
Herinneringen aan het oude Schokland.
Verschenen in: Cultuurrijp 13 (1977), nr. 4, blz. 6-7.
|
|
D. Landsman.
Twee Schokker families. (Botter en
Broodbakker).
De Vriendenkring (orgaan van de Vereniging van Vrienden
van de Musea voor de IJsselmeerpolders), jrg. 20, nr. 3
(winter 1981), blz. 14-18.
|
|
D. Landsman.
Iets over vuurstoken.
De Vriendenkring (orgaan van de Vereniging van Vrienden
van de Musea voor de IJsselmeerpolders), jrg. 28, nr. 4
(herfst 1988), blz. 22-23.
|
|
Dirk Landsman.
Schokland anno 1929.
De Vriendenkring (cultuurhistorisch tijdschrift voor
Flevoland), jrg. 29, nr. 3 (herfst 1989), blz. 9-10.
Artikeltje over de families Schuurman en Spit.
|
|
D. Landsman.
De ijsvlet van Schokland.
De Vriendenkring (orgaan van vereniging van Vrienden van
de Musea voor de IJsselmeerpolders), jrg. 30, nr. 1,
blz. 4.
|
|
D. Landsman.
Plattegrond van het eiland Schokland uit 1804.
De Vriendenkring (orgaan van de Vereniging van Vrienden
van de Musea voor de IJsselmeerpolders), jrg. 31, nr. 4
(winter 1991), blz. 14-16.
|
|
D. Landsman.
De hooi- en rietoogst op Schokland.
De Vriendenkring (cultuurhistorisch tijdschrift voor
Flevoland), jrg. 33 (1993), nr. 4, blz. 14-15.
|
|
D. Landsman.
Het Ned. Hervormde kerkje op de Middelbuurt te
Schokland.
De Vriendenkring (cultuurhistorisch tijdschrift voor
Flevoland), jrg. 34 (1994), nr. 2, blz. 7-12.
|
|
D. Landsman.
De calicot-weverijen op Schokland.
De Vriendenkring (cultuurhistorisch tijdschrift voor
Flevoland), jrg. 34 (1994), nr. 2, blz. 20-24.
|
|
D. Landsman.
Schokland, eens een eiland.
Uitgave: I.V.N. - afd. Noordoostpolder en omstreken,
1984.
Hoofdstukken:
- Bezoek de moeite waard.
- De strijd tegen het water.
- Poging pastoor te ontvoeren.
- Stormvloed 1825, ondergans van de r.k. kerk.
- Doopvont opgevist.
- Voorspoedige jaren.
- Vuurtoren vernieuwd na watersnood.
- Schokkers Germaans?
- Praktisch boomloos.
- Katoenspinnerij ingevoerd.
- Molenbuurt?
- Door branden en stormen geteisterd.
- Schokker armoe.
- Gezondheid redelijk goed.
- Begraven op Schokland.
- Woonterp Zuiderbuurt.
- De ontruiming.
- Aanbesteding in 1812.
- Geschiedenis van de vuurtoren.
- Lichtwachters.
- Armoede.
- Laster.
- Bevoorrading.
- Bijgeloof.
- De ijsvlet.
- Evacuatie.
- 1858.
- Twee Schokker families.
- De laatste bewoners.
|
|
Eric Leijenaar.
Het natte hart van Nederland. De geschiedenis van
de Zuiderzee.
Omega Boek B.V., Amsterdam, 1991.
ISBN 90-6057-754-X.
Van belang zijn de
hoofdstukken:
- De voetstappen van Ens (blz. 14);
- De legende van Nagele (blz. 33-34);
- Vijf eilanden (blz. 71-74);
- Legenden rond de Zuiderzee (blz. 77-78);
- Klederdrachten (blz. 82-84).
|
|
Fea
Livestro-Nieuwenhuis.
Nationale kleederdrachten.
Zutphen, 1987.
Dit unieke
klederdrachtenboek bevat de herdruk van de catalogus van
een grote klederdrachttentoonstelling, die in 1898 in
Amsterdam werd gehouden ter gelegenheid van de
inhuldiging van H.M. Koninging Wilhelmina. De catalogus
is geïllustreerd met 230 originele, niet eerder in druk
verschenen foto's en 8 kleurenafbeeldingen. Bijna alle
getoonde klederdrachten werden in 1898 nog in Nederland
gedragen, maar zijn sedertdien verdwenen. Daarom heeft
dit boek een documentaire waarde, die vergeleken kan
worden met die van het reeds eerder bij uitgeverij Terra
in herdruk verschenen grote klederdrachtenboek van
Valentijn Bing en Jan Braet von Ueberfeldt, uit het
midden van de 19e eeuw.
De uitgave van "Nationale Kleederdrachten" kwam tot
stand op initiatief van, en in samenwerking met de
Stichting Nederlandse Volksklederdrachten "Collectie
Koningin Wilhelmina", ter gelegenheid van het 40-jarig
jubileum van deze stichting.
(tekst afkomstig
van de boekomslag).
Blz. 104 en 105: Schokland.
|
|
Johan Luger (tekst) en
Jo Spier (tekeningen)
Zonderlinge reizen zwart op wit.
Uitgegeven door Andries Blitz te Amsterdam.
Een Godfried Bomans-achtig boek, waarin onder meer
beschreven wordt hoe de beide mannen een wereldreis
willen maken, en tenslotte op Schokland belanden.
|
|
J. Lussenburg.
De stervende Zuiderzee.
Apeldoorn
|
|
Jos Lussenburg & K.
Boonenburg.
Stervende zee.
Amsterdam, 1963
|
M |
|
|
J.W. van Maren.
Zoudenbalch, een Utrechtse familie.
Verschenen in: Jaarboek Oud-Utrecht 2006, blz. 5-42.
Leden van de familie Zoudenbalch waren Heer van Urk en
Emmeloord
|
|
P.J. Meertens (red.).
Urk; land en volk
Flevoprofiel 3.
Lelystad, 1990
Fascimile van het hoofdstuk 'Land en Volk' van de in 1942
verschenen publicatie onder leiding van P.J. Meertens en
L. Kaiser.
|
|
G. Mees Azn.
Schokland.
Verschenen in: Overijsselsche Almanak voor Oudheid en
Letteren 1847 (twaalfde jaargang), blz. 267-330.
Deventer, 1846.
|
|
G.A. de Meester.
Iets over Schokland en de Zuiderzee.
Algemeene Konst- en Letterbode, 1e deel, jaargang 1847,
blz. 82-....
|
|
J.A.L. de Meyere.
Portretten van Evert Zoudenbalch
Jaarboek Oud-Utrecht 1977, blz. 56-70.
Uitgave: De Vereniging Oud-Utrecht.
Evert Zoudenbalch was in de 15e eeuw Heer van Urk en
Emmeloord.
|
|
Dr. B. Meijlink.
Iets over Schokland en de Zuiderzee, met eenige
losse gedachten en gesprekken op een Zondags-reisje her-
en derwaarts.
Kampen, 1858.
|
|
F. Mieris.
Groot charterboek der Graaven van Holland,
Zeeland en Heeren van Vriesland, IV.
Leiden, 1756.
|
|
Dr. P.J.R.
Modderman.
Enkele resultaten van het oudheidkundig
bodemonderzoek in de Noordoostelijke IJsselmeerpolder.
Verschenen in: Tijdschrift van het Koninklijk
Nederlandsch Aardrijkskundig Genootschap, LXIV (1947),
no. 4.
|
|
P.J.R. Modderman.
Over de wording en betekenis van het
Zuiderzeegebied (proefschrift).
Groningen / Batavia, 1945
|
|
H.J. Moerman.
De geschiedenis van de Zuiderzee.
Verschenen in: Haagsch Maandblad IV,
juli-dec. 1925, blz. 344-366.
|
|
H.J. Moerman.
Rondom Schokland.
Verschenen in: Tijdschrift van het Koninklijk
Nederlandsch Aardrijkskundig Genootschap, LXIV (1947),
no. 6, blz. 709-714.
|
|
H.J. Moerman.
Schokland.
Overijssel, 1931, blz. 888-....
|
|
H.J. Moerman.
Het oude Schokland.
Brochure voor de tentoonstelling ‘Schokland –
Urkerland’, zomer 1946, in het Kazernegebouw aan
de Koornmarkt te Kampen.
|
|
H.J. Moerman.
Uit de geschiedenis der Zuiderzee.
Verschenen in: Verslagen en mededelingen der Vereniging
tot Beoefening Overijsselsch Regt en Geschiedenis, 2e
reeks, 44 (1927), 2e stuk, blz. 1-....
|
 |
H.J. Moerman & A.J.
Reijers.
De eilanden Schokland en Urk.
Uitgave: Stichting Urker Uitgaven, 1984.
Bevat:
- H.J. Moerman & A.J. Reijers, Schokland. Eerder
verschenen in: Tijdschrift van het Koninklijk
Nederlandsch Aardrijkskundig Genootschap, 2e
reeks, nr. 42 (1925), blz. 151-189.
- A.J. Reijers en H.J. Moerman, Urk
|
.jpg) |
H.J. Moerman & A.J.
Reijers.
Schokland.
Verschenen in: Tijdschrift van het Koninklijk
Nederlandsch Aardrijkskundig Genootschap, 2e
reeks, nr. 42 (1925), blz. 151-189.
Hoofdstukken:
- Inleiding.
- Het middeleeuwse Schokland.
- De strijd om het geloof.
- De strijd tegen het water.
- De Schokkers; hun kleding en woning.
- De strijd om het bestaan; de ontruiming.
- Tegenwoordige staat.
|
|
P.C. Molhuijsen.
Regten door Herman van Kuinre aan Urk en
Emmeloord gegeven.
Verschenen in: Verzameling van stukken, die betrekking
hebben tot Overijsselsch Regt en Geschiedenis. Tweede
afdeeling, Verslagen en Mededeelingen, tweede stuk
(1862), blz. 89-97.
Deventer, 1862.
|
|
Harry Mulisch.
De sprong der paarden en de zoete zee.
Het verhaal verscheen oorspronkelijk als losse uitgave
in 1955 en werd in 1957 opgenomen in de verhalenbundel
De versierde mens (De Bezige Bij, Amsterdam).
In het eerste deel wordt Gustaaf
Nagelhout verliefd op het blonde meisje Bessie. Zijn
pogingen om contact met haar te krijgen blijven
vergeefs. Hij wordt ziek van wanhoop en denkt aan
zelfmoord, vervolgens aan moord op het meisje. Als hij
hersteld op straat komt, ziet hij de lijkstoet van
Bessie, die door een auto overreden is. Ontredderd rent
hij de stad uit naar een terrein waar paardrijles wordt
gegeven. Daar schrijft hij in verwarde taal zijn eigen
liefdesgeschiedenis op. Plots struikelt een paard over
hem, waarbij de berijdster het leven verliest. Gustaaf
wordt krankzinnig.
In het tweede deel vindt een broodbezorger zijn verhaal
en leest er o.m. uit voor aan de chauffeur Ubbe
Joziasse, die er iets in herkent en het doorvertelt aan
zijn vader, de oude visser Gnodde. Kort daarna rijdt
Ubbe zich tegen een boom te pletter. Nu keert Gnodde
terug naar het verlaten eiland Schokland, waarvan hij en
zijn broers de laatste bewoners waren. Aan boord van een
lekke haringschuit vertelt hij hun het tragische verhaal
van de halfgod Binar die verliefd werd op Leia, de godin
van de zee. Onder de indruk van het verhaal houden ze op
met hozen en verzinken ze in het zoet geworden water van
de voormalige Zuiderzee.
|
|
Harry Mulisch e.a.
Als een god in Flevoland.
De mooiste verhalen van Harry Mulisch, John Jansen van
Galen, Dick Schaap, Koos van Zomeren en vele anderen.
Utrecht, 2004.
Van belang zijn de
verhalen:
S. Franke, Zuiderzeelegenden (blz. 19-31).
J. Spitse, Vlucht naar Schokland (fragment)
(blz. 110-122).
Harry Mulisch, De sprong der paarden en de zoete zee
(blz. 123-150).
|
 |
Museum Schokland.
Schokland, een eiland in de tijd.
Uitgave Museum Schokland. 1997.
|
|
Museum Schokland
Waar bevindt zich dit schilderij?
De Vriendenkring (orgaan van de Vereniging van Vrienden
van de Musea voor de IJsselmeerpolders, jrg. 30, nr. 4
(winter 1990), blz. 5.
In de zestiger jaren is bij een gerenommeerd veilinghuis
te Amsterdam een schilderij van Hyronimus van Diest
geveild onder de naam 'Gezicht op Schokland'. De vraag
is waar dit uit omstreeks 1650 daterende meesterwerk
zich thans bevindt.
|
|
Mr. I.W.M.
Schokland en de Schokkers.
Verschenen in: Tijdschrift van het Koninklijk
Nederlandsch Aardrijkskundig Genootschap, nr. VI (1899),
blz. 198-200 (of: 2e reeks, nr. 4?)
|
N |
|
|
J. Nanninga
Uitterdijk.
Het recht van Urk en Emmeloord, 1415.
Verschenen in: J.I. van Doorninck & J. Nanninga
Uitterdijk: Bijdragen tot de geschiedenis van
Overijssel, deel V, blz. 143-154, 368.
Zwolle, 1879.
|
|
L. Nooter.
Op Schokland.
Verschenen in: Eigen Haard. Geïllustreerd
Volkstijdschrift (1903), blz. 692-696, 734-736 en
742-746.
Tevens in: Het Schokker Erf 25, 26, 27.
|
O |
|
 |
W.M. Oosterhof e.a.
Flevoland.
Monumenten (Uitgave van de Stichting Monumenten), jrg.
11 (1990), nr. 3/4.
In dit themanummer over monumentenzorg
in de provincie Flevoland o.a.:
- Schokland, van eiland tot museum (door W.M. Oosterhof,
directeur Museum Schokland).
- Archeologisch onderzoek in de Noordoostpolder; graven
op een monument (door T.J. ten Ascher, A.E. van Giffen,
Instituut Prae- en Protohistorie).
|
|
J.R.T. Ortt.
Korte aanteekening omtrent den voorgestelden
maatregel tot ontvolking van Schokland.
Verschenen in: Koninklijk Instituut van Ingenieurs;
Algemeen verslag van de werkzaamheden en notulen der
vergaderingen, instituutsjaar 1857-1858.
's-Gravenhage, 1858, blz. 196-201.
|
|
Bas den Oudsten.
Schokland, eiland op het droge.
Verschenen in: De Spiegel, 28-3-1959 (weekblad).
|
|
G.A. Overdijkink &
L.W. Wilmes.
Beplantingsplan en uitvoering van de beplanting
in de Noordoostpolder.
Verschenen in: Van zee tot land, nr. 9.
Zwolle, 1953
|
P |
|
|
Freek Pereboom.
Heksenwaan. Een gebeurtenis op Schokland in het
licht van de historie.
Bijdragen uit het land van de IJssel en Vecht, blz.
56-69.
3e Bundel IJsselakademie.
Uitgave: Uitgeverij Waanders, Zwolle, 1980.
In het artikel
'Heksenwaan' worden naar aanleiding van een
gebeurtenis op Schokland enkele in de regio gevoerde
heksenprocessen geplaatst tegen de achtergronden uit die
tijd.
(tekst afkomstig van boekomslag)
|
|
Drs. Freek Pereboom
(wetenschappelijk medewerker IJsselakademie).
Schokland onder burgemeester H.A.W. Streithorst, de
periode van augustus 1828 tot juli 1831.
De Vriendenkring (orgaan van de Vereniging van Vrienden
van de Musea voor de IJsselmeerpolders), jrg. 20 (1981),
nr. 2, blz. 7-18.
De Vriendenkring, jrg. 20 (1981), nr. 3, blz. 8-13.
De Vriendenkring, jrg. 21 (1982), nr. 1, blz. 17-23.
De Vriendenkring, jrg. 21 (1982), nr. 2, blz. 7-15.
|
|
Freek Pereboom.
Schokland onder burgemeester H.A.W. Streithorst,
de periode van augustus 1828 tot juli 1831.
Kamper Almanak 1980/1981, blz. 253-288.
Tevens verschenen in het Schokker Erf (met enkele
aanvullende hoofdstukken).
|
|
Aaldert Pol & Gerrit
van Hezel.
Kraggenburg en de vaarweg van Zwolle naar zee.
Uitgave: IJsselacademie, Kampen, 2000.
ISBN: 90-6697-114-2.
Halverwege de 19de
eeuw was een handjevol notabelen in Zwolle ervan
overtuigd dat de stad de derde zeehaven van Nederland
kon worden. De stille getuige hiervan ligt thans nog in
de Noordoostpolder: de lichtwachterswoning Kraggenburg.
Genoemde aanzienlijken richtten een particuliere
maatschappij op om Zwolle bereikbaar te maken voor
zeeschepen. Ingenieur B.P.G. van Diggelen liet voor de
aan te leggen leidammen in het Zwolse Diep kraggen
aanvoeren uit de plassen van Noordwest-Overijssel. Op
een kunstmatig opgeworpen terp in de Zuiderzee werd
Kraggenburg gebouwd. Deze werken zijn in de nationale en
regionale geschiedschrijving vrijwel onvermeld gebleven;
in dit boek wordt het verhaal over Kraggenburg voor het
eerst in detail verteld.
De werken in de Zuiderzee waren kostbaar en de
Maatschappij verhaalde de kosten op de schippers door
het heffen van tolgelden. De schippers organiseerden
protestvergaderingen en schreven vele brochures. Ze
richtten de schippersvereniging Schuttevaêr op. Na de in
1848 doorgevoerde grondwetsherziening van Thorbecke ging
de klachtenstroom naar het parlement. Het leidde in 1856
tot één van de eerste parlementaire enquetes.
In 1875 nam Rijkswaterstaat de werken over. Zij liet een
nieuw Kraggenburg bouwen, dat de bijnaam van zeeburcht
kreeg. De lichtwachters van Kraggenburg konden voortaan
de vuurtoren bedienen zonder vreed voor eigen leven. De
vuurtoren was voor duizenden schippers een vertrouwd
baken in zee aan één van de drukst bevaren
scheepvaartroutes.
Tegenwoordig ligt het complex Kraggenburg in de
Noordoostpolder. Het is een voor Nederland bijzondere
vuurtoren met een midden op het dak staand licht. In
Kraggenbrug en de vaarweg van Zwolle naar de zee
houden de schrijvers een warm pleidooi voor een waardige
toekomst van dit rijksmonument.
(tekst afkomstig van achterzijde boek)
Lichtwachter Kasper
Kombrink was gehuwd met Jannetje, de dochter van
Lammerts Smit, de havenmeester van Schokland. Zie het
hoofdstuk: Kaspar Kombrink en de bruid van Schokland,
blz. 127-138.
|
|
A. Pol & J.D.
Wildeboer.
Gespikkelde huwelijken op Schokland.
De Vriendenkring (orgaan van de Vereniging van Vrienden
van de Musea voor de IJsselmeerpolders), jrg. 31, nr. 3
(herfst 1991), blz. 8-10.
|
|
A. Pol & J. Wildeboer.
Onverdraeglijcke stoutigheden des Paaps en der
Papisten op Schokland.
De Vriendenkring (orgaan van de Vereniging van Vrienden
van de Musea voor de IJsselmeerpolders), jrg. 31, nr. 4
(winter 1991), blz. 21-24.
|
|
Aaldert Pol & Jan Wildeboer.
Olfert Dapper en Emmeloord in 1663.
De Vriendenkring (cultuurhistorisch tijdschrift voor
Flevoland), jrg. 32 (1992), nr. 4, blz. 12-19.
|
|
Aaldert Pol & Jan Wildeboer.
Predikant contra vuurstoker op Schokland aan het
eind van de 18e eeuw.
De Vriendenkring (cultuurhistorisch tijdschrift voor
Flevoland), jrg. 33 (1993), nr. 2, blz. 9-12.
|
|
Aaldert Pol.
Pastoors, predikanten en vuurstokers van het
eiland Schokland (boekbespreking)
De Vriendenkring (cultuurhistorisch tijdschrift voor
Flevoland), jrg. 33 (1993), nr. 4, blz. 30-31.
|
|
Aaldert Pol & Jan Wildeboer.
Pastorie en kerk op de Middelbuurt van voor
1834.
De Vriendenkring (cultuurhistorisch tijdschrift voor
Flevoland), jrg. 34 (1994), nr. 2, blz. 13-19.
|
|
Aaldert Pol & Jan Wildeboer.
Een houten kerkje op de Middelbuurt (1717-1833).
De Vriendenkring (cultuurhistorisch tijdschrift voor
Flevoland), jrg. 34 (1994), nr. 3, blz. 24-30.
|
|
Aaldert Pol.
De laatste bewoners van Schokland - Drie
families.
Met schipper Roelof Vis naar Schokland in 1936 (uit het
dagblad Ons Noorden, 1936).
Brief van Jan Schuurman, de laatste 'Schokker'.
De Vriendenkring (cultuurhistorisch tijdschrift voor
Flevoland), jrg. 35 (1995), nr. 4, blz. 16-18.
|
|
Aaldert Pol.
De familie Schuurman op Schokland.
Deel 1: De Vriendenkring (cultuurhistorisch tijdschrift
voor Flevoland), jrg. 36 (1996), nr. 2, blz. 38-42.
Deel 2: De Vriendenkring (cultuurhistorisch tijdschrift
voor Flevoland), jrg. 36 (1996), nr. 3, blz. 32-36.
Deel 3: De Vriendenkring (cultuurhistorisch tijdschrift
voor Flevoland), jrg. 36 (1996), nr. 4, blz. 12-17.
Deel 4: De Vriendenkring (cultuurhistorisch tijdschrift
voor Flevoland), jrg. 37 (1997), nr. 1, blz. 28-34.
|
|
Aaldert Pol & Jan Wildeboer.
Interieur van het houten kerkje op de
Middelbuurt.
De Vriendenkring (cultuurhistorisch tijdschrift voor
Flevoland), jrg. 37 (1997), nr. 1, blz. 38-43.
|
|
Aaldert Pol.
Kerstlied van Schokland.
De Vriendenkring (cultuurhistorisch tijdschrift voor
Flevoland), jrg. 37 (1997), nr. 4, blz. 10-13.
|
|
Aaldert Pol.
De van Eerde-bijbel.
De Vriendenkring (cultuurhistorisch tijdschrift voor
Flevoland), jrg. 37 (1997), nr. 4, blz. 21-22.
|
|
Aaldert Pol.
Het geheim van de hervormde kerk in Ens.
De Vriendenkring (cultuurhistorisch tijdschrift voor
Flevoland), jrg. 39 (1999), nr. 2, blz. 25-29.
|
|
Aaldert Pol.
De ontruiming van Schokland in 1859.
De Vriendenkring (cultuurhistorisch tijdschrift voor
Flevoland), jrg. 39 (1999), nr. 3, blz. 18-28.
|
|
Aaldert Pol.
Drinkwatervoorziening op Schokland.
De Vriendenkring (cultuurhistorisch tijdschrift voor
Flevoland), jrg. 40 (2000), nr. 3, blz. 36-47.
|
|
H. Polijn Buchner.
Bijdrage betrekkelijk de voormalige bewoners
van het eiland Schokland.
Verschenen in: Schat der gezondheid, 1861, blz. 354-....
Tevens verschenen in het Schokker Erf.
|
 |
Yvonne Prins.
Aafje Alberts. Een Overijsselse vroedvrouw aan
het einde van de achttiende eeuw.
Jaarboek Centraal Bureau voor Genealogie 2004, blz.
129-154.
Aafje Alberts was vroedvrouw op Ens,
Schokland, in de jaren 1790-1796.
|
R |
|
|
J.C. Ramaer.
De afsluiting en droogmaking der Zuiderzee.
Verschenen in: Tijdschrift van het Koninklijk
Nederlandsch Aardrijkskundig Genootschap, nr. 47 (1930).
|
 |
Redactie De Noordoostpolder.
Het verhaal van Schokland.
Een speciale uitgave van het streekblad "De
Noordoostpolder"- 1988.
Artikelen o.a.:
- Schokland (gedicht van Jan H. de Groot).
- Schokland één van de culturele en recreatieve pijlers
van Noordoostpolder.
- Gesteentetuin Schokland.
- Petite histoire van een eiland. Slechts vergulde
handdruk voor verdreven Schokkers.
- G.D. van der Heide, medeoprichter van Museum
Schokland: "Opzet om cultuurmonument te behouden is
geslaagd".
- Beheerder Wim Oosterhof heeft origineel plan om
attractiewaarde Museum Schokland nog meer te verhogen.
"Van Schokland weer een echt eiland maken".
- Oude namen van Schokland zijn in Noordoostpolder nieuw
leven ingeblazen.
- Pieter Terpstra over zijn herinneringen aan Schokland.
"Schokland werd een vis op het droge".
- Doelstelling Schokkervereniging: "Het bekender maken
van geschiedenis Schokland".
- Museum ontdekt zeldzame gaper.
- Wisselexposities geven museum Schokland extra cachet.
|
|
Redactie De Vriendenkring.
De kanselbijbel van Schokland.
De Vriendenkring (cultuurhistorisch tijdschrift
voor Flevoland), jrg. 36 (1996), nr. 4, blz. 10.
De Vriendenkring (cultuurhistorisch tijdschrift voor
Flevoland), jrg. 37 (1997), nr. 1, blz. 15-16.
|
|
Redactie De Vriendenkring.
50 Jaar Museum Schokland.
De Vriendenkring (cultuurhistorisch tijdschrift voor
Flevoland), jrg. 37 (1997), nr. 2.
Inhoud:
- Waterstaatsingenieur ontwerpt
kerk.
- Predikant en gemeente in de nieuwe kerk van 1834.
- Twee kerken in 1859.
- De nalatenschap van de Nederlands Hervormde gemeente.
- Een kerk zonder herder en kudde (1859-1942). Artikel
van J.D. Wildeboer.
- Van paardenstal tot museum in 1947.
- Terugblik van Gerrit van der Heide, museumdirecteur
van 1946 tot 1974.
- Restauratie jaren zestig.
- Terugblik van Dirk Landsman, museumdirecteur van 1974
tot 1981.
- Terugblik van W.M. Oosterhof, museumdirecteur van 1981
tot 1995.
- Overval Kamper studenten in 1859.
- Van VMIJ tot Vrienden van Schokland. Artikel van W.
Derksen.
- De Schokkervereniging. Artikel van Ben Kroes.
- Toekomstige ontwikkeling Museum Schokland. Artikel van
Hero Bloem.
- Het Rijksarchief in Flevoland en Schokland. Artikel
van J. Wieland.
|
|
Redactie De
Vriendenkring.
Beroemde arrenslede naar Museum Schokland.
De Vriendenkring (verenigingsorgaan van de Vereniging
Vrienden van Schokland), jrg. 38, nr. 4 (winter 1998),
blz. 6-7.
|
|
Redactie De
Vriendenkring.
Een overwintering op het eiland Schokland.
De Vriendenkring (verenigingsorgaan van de Vrienden van
Schokland) jrg. 47, nr. 4 (winter 2007), blz. 30-32).
In dit arikeltje wordt een verhaal met tekening
afgedrukt, geschreven door mevrouw A. Jetskes-van Veen.
De redactie van de Vriendenkring wist niet uit welk
magazine e.e.a. kwam.
Het antwoord is: uit Het Schokker Erf nr, 28, blz.
36-38.
|
|
A.J. Reijers.
De voormalige middeleeuwsche kerk op het
zuideinde van Schokland.
Verschenen in: Kamper Almanak 1940/1941, blz. 136-151.
|
|
A.J. Reijers.
Schokland te Kampen. Beschrijving scheepstype de
Schokker en het ontstaan van de Schokkersbuurt te
Kampen.
Kamper Almanak 1933, blz. 161-166.
|
|
A.J. Reijers.
Van een verlaten eiland.
Verschenen in: Buiten, jrg. 20 (1926), nr. 41, blz.
488-491.
|
|
A. Rengersen.
Een winter op Schokland.
N.V. Uitg. Mij. Gebr. Kluitman, Alkmaar, zonder jaar.
Deze roman werd geïllustreerd door J.G. Kesler.
|
|
A.E. Rientjes.
De katholieke gemeente op Schokland.
Verschenen in: Vereeniging tot Beoefening van
Overijsselsch Regt en Geschiedenis, 2e reeks,
nr. 20.
Deventer, 1927.
|
|
Rijksdienst voor de
IJsselmeerpolders.
Boeiend verleden. Geschiedenis van het
Zuiderzeegebied.
Extra uitgave van Cultuurrijp, het
personeelsorgaan van de Rijksdienst voor de
IJsselmeerpolders.
Meppel, 1978.
Inhoud o.a.:
- Schokland, (land)afslag door de zee.
- De laatste bewoners van het eiland Schokland in 1941.
- De overstromingsramp van 1825.
|
.jpg) |
Rijksdienst voor de IJsselmeerpolders.
Boeiend
verleden. Geschiedenis van het Zuiderzeegebied.
Extra uitgave van Cultuurrijp, het
personeelsorgaan van de Rijksdienst voor de
IJsselmeerpolders.
Derde druk, Meppel, 1987 (gelijk aan druk van 1978).
|
 |
Rijksdienst voor de IJsselmeerpolders
Wording en opbouw van de Noordoostpolder. Deel 1: het
landbouwkundig onderzoek.
Flevobericht, nr. 259.
Uitgave: Rijksdienst voor de IJsselmeerpolders,
Lelystad, 1986.
|
 |
Riet Rijs.
De Schokkers en het water: liefde en haat.
Marretje Kwakman vertelt over haar eiland. Een
ontdek-wandeling van Middelbuurt naar de zuidpunt.
Tekeningen: Cora Keukenmeester.
Uitgave: Consulentschap Natuur- en Milieueducatie
Flevoland, 1999.
ISBN: 90-803928-6-3.
|
|
J.H.A. Ringeling.
Geneesheer op Schokland, Hendrik Ringeling
(1804-1873).
Verschenen in: Kamper Almanak 1959/1960, blz. 192-203.
|
 |
J.H.A. Ringeling.
Het aandeel van de familie Van Kleef in de
geneeskundige zorg op Schokland 91800-1832).
Verschenen in: Kamper Almanak 1962/1963, blz. 199-232.
|
 |
W.N. van
Ritbergen-Sieuwers.
Een visafslag midden op zee.
Tagrijn (uitgave van Vereniging Botterbehoud) 1988, nr.
3, blz. 14-16.
|
S |
|
|
L. S.
De tragedie van een eiland.
Verschenen in: Katholieke Illustratie jrg. 88, nr. 4
(23-1-1954), blz. 148-152.
|
|
Eduard het Schaap.
Ware en onware verhalen van Eduard het Schaap.
Haarlem, 1961.
Als je mocht denken
dat dit schaap-achtige verhalen zouden zijn, vergis je
je toch heel erg. Wat je in dit boek zult vinden is óf
spannend, zoals "Pet", het Indianenverhaal, "De
Prinsenvlag", uit de tijd dat de Spanjaarden hier de
baas waren, "Amsterdam-Haarlem", het verhaal van Willem
de Boer, die beslist de eerste trein wou zien rijden, en
"Rambam", de draak van de Zuiderzee, óf het is om je
tranen te lachen, zoals bij "Het Spook", dat geen spook
was, "Adriaans verjaardag", het feest van een jarige
geit, "De warmwaterkat", die dacht dat hij maar
ongestraft kon blijven dooreten, en "Jozef met de
Bijenbaard", een monnik die een kostelijke en tegelijk
smakelijke uitvinding deed. En net zoals er van deze
uitvinding gesmuld werd, is dit hele boek om van te
smullen. Eén ding is jammer: er komt een eind aan! En je
zou zo graag nog verder willen lezen....
(tekst afkomstig van achterzijde boek)
Van belang is het
verhaal op blz. 116-142:
Rambam, de draak van Schokland.
|
|
Ch.J.A.M.
Schaepman.
Inventaris van Archivalia betreffende de
eilanden Urk, Emmeloord en Ens.
Typoscript aanwezig in de leeszaal van het Algemeen
Rijksarchief te Den Haag, 3e afd.
1961
|
|
R. Schuiling.
De Zuiderzee en haar eilanden.
Overdruk uit: R. Schuiling, Nederland, Handboek der
Aardrijkskunde, 6e druk, II.
Uitgave: N.V. De Erven J.J. Tijl, Zwolle, 1936
|
|
Prof. Mr. H.
Schuttevaêr.
Willem Jan Schuttevaer, de vriend en raadgever
der binnenschipperij, de behouder van Schokland
(1798-1881).
Assen, 1969.
|
 |
Prof. Mr. H. Schuttevaêr.
Willem Jan Schuttevaêr, de beschermer der
binnenschippers, de behouder van Schokland (1798-1881).
Nederlandse Historiën (tijdschrift voor vaderlandse
(streek)geschiedenis), jrg. 18 (1984), nr. 5, blz.
163-173.
|
|
W.J. Schuttevaêr.
Beschouwing over het eiland Schokland naar
aanleiding van eene voorgestelde inkorting. Met een
naschrift aangaande de nog niet beëindigde tolquestie
van het Zwolsche Diep.
Assen, 1861 (of Zwolle?)
|
|
J.H. Schuurmans
Stekhoven Jr.
Schokland.
Verschenen in: De Wandelaar. Geïllustreerd maandblad
gewijd aan natuurstudie, jrg. 6 (1934), louwmaand, blz.
15-22.
|
|
Hans Seidel.
Met een ducaat en een dubbeltje. Levensschets van
Eberhard Philip Seidel, 1728-1814, zijn bijdrage
in de waterstaatskundige ontwikkeling enz. van Schokland
en enige bijzonderheden over enkele van zijn
nakomelingen.
Verschenen in: Kamper Almanak 1966/1967, blz.
202-267.
|
|
Hans Seidel.
Schoklands eerste burgemeester. Met een ducaat en
een dubbeltje.
Verschenen in: Uit het Peperhuis, derde serie,
nr. 3, blz. 96/101.
Enkhuizen, 1965
|
 |
Aalt Selles.
Vertelsels rond de IJsselmond.
Met illustraties van Jan Radersma.
Uitgave: Europese Bibliotheek - Zaltbommel, 1996.
ISBN 90-288-6335-4
In dit boek:
De vloek van Nagele (blz. 26-27);
Schokker overleveringen (blz. 48-51);
Heksen om de motketel op Schokland (blz. 61-62).
|
|
Aalt Selles.
Schokker overleveringen.
De Vriendenkring (cultuurhistorisch tijdschrift voor
Flevoland), jrg. 34 (1994), nr. 2, blz. 25-29.
|
|
C.P. Slagter.
Binnenschepen in het ijs onder Schokland.
De Vriendenkring (cultuurhistorisch tijdschrift voor
Flevoland), jrg. 40 (2000), nr. 2, blz. 46-51.
|
|
B.H. Slicher van
Bath.
De namen Emmeloord en Schokland.
Verschenen in: Driemaandelijkse Bladen. Tijdschrift voor
taal en volksleven in het oosten van Nederland, nieuwe
serie, jrg. 2 (1950), blz. 75-77.
|
|
A. van
Slichtenhorst.
XIV Boeken van de Geldersse geschiedenissen. Van ’t
begin af vervolghd tot aen de afzweeringh ds konincx van
Spanien.
Arnhem, 1654.
|
|
J.F. Sollie.
Dominee van Urk preekt niet meer op Schokland.
Maar wat doen we met de kerk?
Verschenen in: De Mars, jrg. 10 (1962), blz.
170-182.
|
|
J.F. Sollie.
Rijk restaureert kerkje op Schokland.
Verschenen in: De Mars, jrg. 13 (1965), blz. 218-219.
|
|
J. Spitse.
Vlucht naar Schokland.
Abcoude, 1999.
Het eerste deel van dit verhaal speelt
zich af tussen maart 1841 en januari 1842, deels in
Vollenhove, deels op 't toenmalige eiland Schokland. Het
kernthema is de relatie van Aaltje met haar moeder.
Het tweede deel beslaat de periode 1855 tot 1859, het
jaar waarin Schokland door de bevolking werd verlaten.
In de beschrijving van de relatie van Aaltje met haar
dochter wordt het kernthema uitgediept.
De gebeurtenissen zijn gevat in de alledaagse
omstandigheden van die tijd, in 't bijzonder de toestand
op Schokland. Op de achtergrond spelen zeer summier wat
bredere noties een rol zoals de opkomst van het
natuurwetenschappelijk denken en de industrialisatie.
De verbeelding van de schrijver werd op het spoor gezet
door zijn moeder, die hem vertelde dat haar grootmoeder
in 1846 op Schokland werd geboren.
(tekst afkomstig van achterzijde roman)
|
|
J. Spitse.
Van Schokland.
Abcoude, 2001.
Van Schokland kwamen, toen de
bevolking het eiland moest verlaten, 30 gezinnen naar
Vollenhove en 159 naar Kampen. Eén van die gezinnen
wordt in "Van Schokland" beschreven. Het boek is een
vervolg op "Vlucht naar Schokland", dat speelt vóór de
ontruiming van 1859.
De mensen in "Van Schokland" beleven na de ontruiming
hun band met het eiland in herinneringen, bezoeken en
gebeurtenissen, zoals de stormen van 1864-1865 en 1877.
Maar ook in waterstaatkundige plannen: in 1860 werd
erover gesproken Emmeloord prijs te geven aan de zee en
in 1879 om het gebied tussen Schokland en de
Overijsselse kust te bedijken.
Het tijdskader in "Van Schokland" wordt begrensd door de
jaren 1860 en 1880. De invloed van het rationalisme en
het opkomend socialisme krijgen enige aandacht.
(tekst afkomstig van achterzijde roman)
|
|
J. Spitse.
Een glimlach voor Schokland.
Abcoude, 2004.
Met "Een glimlach voor Schokland"
wordt een reeks boekjes voortgezet, waarin het
voormalige eiland Schokland een met het leven van de
beschreven mensen verweven rol speelt. De reeks begon
met "Vlucht naar Schokland", gevolgd door "Van
Schokland". Ook dit derde boekje kan als zelfstandig
verhaal worden gelezen.
Het eerste deel van "Een glimlach voor Schokland"
wordt begrensd door de jaren 1887 en 1909 en het tweede
deel door 1915 en 1935. De locatie is de Noordwesthoek
van Overijssel.
De kern van het verhaal ligt in de ontwikkeling van de
relatie tussen Roelofje en Tiemen, in het bijzonder op
het vlak van hun onderling vertrouwen. Er worden lijnen
getekend naar de binnenschipperij, kerkelijke onrust en
armoede als persoonlijk en maatschappelijk probleem.
Enkele citaten uit kloosterconstituties en periodieken
geven reliëf aan de historische context van het verhaal.
(tekst afkomstig van achterzijde roman)
|
|
J. Spitse
Fabrieken op Schokland; katoenweverij van 1838 tot
1857.
Uitgave: De Schokkervereniging, 2007.
ISBN 978-90-812155-1-0.
Het voornaamste middel van bestaan voor de bewoners van
Schokland was eeuwenlang de visserij.
Deze leverde hun in de loop van de negentiende eeuw steeds
minder op.
De in dit boek beschreven calicotweverij was bedoeld als
aanvulling op de inkomsten. Het leven van de Schokkers
speelde zich tegelijkertijd af op een door het geweld
van de zee steeds in omvang afnemend eiland.
In 1859 werd Schokland door de regering ontruimd, omdat de
levensomstandigheden der Schokkers teveel waren
verslechterd.
Het boek is te bestellen bij de Schokkervereniging.
De verkoopprijs bedraagt € 12,95 verhoogd met €2,90
portokosten.
Na overmaking van het totale bedrag ad. € 15,85 op
gironummer 22.00.615 ten name van Penningmeester
Schokkervereniging, onder vermelding van Fabrieken op
Schokland, wordt u het boek toegezonden. Vergeet daarbij
niet uw adres te vermelden!
|
|
Jacob Starreveld.
Het leugenschip van Schokland.
Uitgeverij Ploegsma BV, Amsterdam, 1987.
Met tekeningen van Henk Tol.
ISBN 90-216-0698-4
Al dagen woedt er een zware storm op
de Zuiderzee, maar schipper Klaasman móet uitvaren om
zijn vracht in Amsterdam af te leveren. Samen met zijn
vrouw en de knecht Arend vertrekt hij vroeg in de
morgen....
Honderd jaar later graaft een groep scholieren tijdens
de vakantie een schip op uit de drassige poldergrond van
Flevoland. Het schip is geladen met bakstenen. Dat maakt
David en zijn vrienden heel nieuwsgierig naar de
herkomst en de bemanning van het schip. Ze gaan op
onderzoek uit en uiteindelijk vinden ze de naam Arend
Dubbels. Deze schippersknecht blijkt een dagboek
nagelaten te hebben vol verhalen over het dagelijks
leven op en rond Schokland, maar ook vol spannende
avonturen. Hoe kon het zover komen dat de zeilen van het
leugenschip alleen met behulp van olifanten gehesen
konden worden? Wie geloofde er nu dat er vis kon groeien
uit plantezaadjes? Of dat een wichelroedeloopster de
bewoners van Schokland enorme rijkdom zou brengen? Of
wat nog het onwaarschijnlijkste was: dat Schokland ooit
ontruimd zou worden?
Dit boek is gebaseerd op feiten die met veel zorg zijn
verzameld en opgetekend door Jacob Starreveld.
Henk Tol maakte de aansluitende illustraties die een
goed beeld geven van het leven rond de Zuiderzee aan het
eind van de vorige eeuw.
(tekst afkomstig van achterzijde roman)
|
 |
K.J. Steehouwer.
Een voetafdruk in klei. Een tocht om het
voormalig eiland Schokland.
Archeologische Routes in Nederland nr. 16: Schokland,
Flevoland.
Uitgave: Rijksdienst voor het Oudheidkundig
Bodemonderzoek, Amersfoort, 1997.
ISBN 90-76046-05-0.
|
|
Stichting Kadastrale
Atlas Overijssel 1832.
Kadastrale Atlas Overijssel 1832.
Kaartenmap: Kampen, Grafhorst, Kamperveen, Schokland,
Wilsum, IJsselmuiden en Zalk.
Met kaarten op bijbehorende cdrom.
Uitgave in samenwerking met Historisch Centrum Overijssel,
Gemeentearchief Kampen en Ons Erfgoed, Kampen, 2007.
ISBN 978-90-75097-14-6
|
|
E.T. Suir
Evert Zoudenbalch, domkanunnik te Utrecht in de
tweede helft van de 15e eeuw.
Verschenen in: Jaarboek Oud-Utrecht (1977), blz. 7-55.
Uitgave: Vereniging Oud-Utrecht.
Evert Zoudenbalch was in de 15e eeuw Heer van Urk en
Emmeloord.
|
|
W.F.R. Suringar.
Resultaten van een bezoek aan de eilanden Urk en
Schokland.
Verschenen in: Nederlandsch Kruidkundig Archief 2, IV, 2e
stuk (1884), blz. 145-....
|
|
W.F.R. Suringar.
Verslag van den voorzitter der Nederlandsche
Botanische Vereniging, uitgebracht in de 39e
jaarvergadering, Leiden 30-7-1884. Flora van Limburg,
Urk en Schokland.
Verschenen in: Nederlandsch Kruidkundig Archief 2, IV, 3e
stuk (1885), blz. 283-326.
|
|
J.J. Swart.
Over de flora van Urk en Schokland.
Verschenen in: Nederlandsch Kruidkundig Archief 39
(1929), blz. 425-457.
|
T |
|
|
Dr. C.G.B. Ten Kate.
De vogels van het Zuiderzeegebied.
Verschenen in: Van Zuiderzee tot IJselmeer.
Uitgave van de Nederlandsche Natuurhistorische
Vereniging, afd. Apeldoorn, 1940.
|
|
G.J. Ter Kuile.
Oorkondenboek van Overijssel. regesten 797-1350
(6 delen).
Zwolle, 1963-1969
|
|
G.J. Ter Kuile.
Overijsselse oorkonden 1350-1450.
Aanwezig in leeszaal Rijksarchief Overijssel te
Zwolle.
|
|
J. Ter Pelkwijk.
Beschrijving van den Overijsselschen watersnood
in februari 1825.
Zwolle, 1825.
|
|
J. Ter Pelkwijk.
Overijssels Watersnood. Een heruitgave van het
verslag van de ramp van 1825.
Uitgave: Stichting IJsselacademie, 2002.
ISBN 90-6697-135-5.
In de nacht van 4 op 5 februari 1825 raasde een zware
noordwesterstorm over de Zuiderzee. De storm viel samen
met springtij, en de gevolgen waren catostrofaal: een
verwoestende watervloed tesiterde de dijken langs de
gehele kust. Ook de provincie Overijssel werd zwaar
getroffen. Bij Vollenhove, Zwartsluis, Mastenbroek,
Grafhorst, Kampen, Wilsum en Kamperveen werden op meer
dan zeventig plaatsen gaten in de zeewering geslagen,
terwijl elders het water over de dijken heen stroomde.
Honderden mensen kwamen om in de golven, duizenden stuks
vee werden door het water verzwolgen, meer dan
tweeduizend gebouwen raakten onbewoonbaar.
Om de noodlijdenden te steunen werd besloten een boek
uit te geven. Al een jaar na de stormvloed verscheen
Beschrijving van Overijssels Watersnood van de hand
van de Overijsselse gedeputeerde J. ter Pelkwijk. Dit
gedenkschrift bevat een nauwgezette reconstructie van de
ramp, gebaseerd op eigen onderzoek en de vaak
dramatische ooggetuigenverslagen die Ter Pelkwijk van
burgemeesters en andere notabelen ontving. Het relaas,
dat alle getroffen Overijsselse gemeenten behandelt, is
een fascinerende beschrijving van de provincie
Overijssel op één van de zwartste momenten in haar
recente geschiedenis.
Deze heruitgave van Ter Pelkwijks Beschrijving is
aangevuld met een historische inleiding en een nieuw
register van persoons- en plaatsnamen. Verder is een
aantal foto's opgenomen van relicten in het huidige
Overijsselse landschap die teruggaan tot de ramp van
1825. Tenslotte is een fotografische herdruk bijgevoegd
van de kaart van het rampgebied uit 1826, vervaardigd
door J.J. Sorg, die onmisbaar is voor een goed begrip
van de omvang van de ramp en de toenmalige topografische
situatie. Het geheel ontsluit voor de hedendaagse lezer
een uniek document in de geschiedschrijving van
Overijssel.
(tekst afkomstig van achterzijde boek)
|
|
Pieter Terpstra.
De Noordoostpolder.
|
|
Pieter Terpstra.
Schokland Trilogie.
Columns Books, zonder jaar.
Bevat de volgende boeken:
1) De kleine residentie
2) Heimwee naar het eiland
3) De heer van het eiland.
Deze prachtige trilogie (drie delen in één band) speelt
zich af op en rondom het vroegere eiland Schokland. De
bewoners leefden voornamelijk van de visvangst en hadden
een ruw, sober en gevaarlijk bestaan. Stormen teisterden
het onbeschermde eiland, huizen werden vernield, vee
verdronk en mensen kwamen in de golven om...
In het eerste deel is het de dokter die van het vaste
land is gekomen om een schuld te boeten. Boeiend en vaak
ontroerend wordt zijn levensweg beschreven.
In het tweede deel is het de predikant die zich inzet
voor de mensen van het eiland, maar in zijn hevige
strijd niet door iedereen begrepen wordt. Want hoe zwaar
het leven ook is, de bewoners verzetten zich heftig als
ze in 1859 gedwongen worden om in hun eigen belang hun
stukje grond te verlaten...
Het derde deel speelt zich af in de tijd na de
ontruiming van het eiland en er slechts enkele gezinnen,
zoals dat van de vuurtorenwachter en de havenmeester,
een zeer eenzaam leven hebben...
Maar ook aan de laatste epidode in het bestaan van het
eiland Schokland komt een einde als het in 1942 na de
inpoldering van de Noordoostpolder als een schip op het
droge in het nieuwe land ligt.
Een boeiende trilogie, waarin de eilandbewoners en de
natuur om hen heen scherp worden getekend in de
onderlinge verhoudingen en vooral in de strijd voor het
eiland, dat de mensen samenbindt.
(tekst afkomstig van achterzijde roman)
|
|
Pieter Terpstra.
Heimwee naar het eiland.
J.N. Voorhoeve, Den Haag, zonder jaar.
Albert Mondriaan (een fictieve naam),
de predikant van Schokland, zet zich in voor de mensen
van het eiland, maar in zijn hevige strijd wordt hij
niet door iedereen begrepen. Want hoe zwaar het leven
ook is, de bewoners verzetten zich heftig als ze in 1859
gedwongen worden om in hun eigen belang hun stukje grond
te verlaten.
Deze roman is later opgenomen in de
Schokland Trilogie.
|
|
Pieter Terpstra.
De kleine residentie.
Bosch & Keuning N.V., Baarn, zonder jaar.
Geschreven tussen 1944 en 1951.
Het eiland Schokland in het midden van
de vorige eeuw. Een klein eiland in de verlatenheid van
de Zuiderzee. Een gevaarlijke verlatenheid. Want als het
stormt, wordt het water opgejaagd over het eiland en
zijn alleen de hogere gedeelten nog veilig.
Op dat eiland wonen mensen. Het zijn eenvoudige
vissers, die op het eiland zijn geboren. Er zijn ook
enkele mensen die van het vasteland zijn gekomen, een
dokter, een predikant, een onderwijzer en een
kunstschilder. Die vier families horen hier eigenlijk
niet thuis. Ze zijn neergestreken op dit eiland, maar ze
blijven een afgesloten geheel, ze vormen een "kleine
residentie".
Tijdens een suggestief beschreven typhus-epidemie die
het eiland teistert, waarbij de één vlucht en de ander
moedig op zijn post volhardt, treedt hun ware karakter
aan het licht. Als het eiland zich van deze grote ramp
gaat herstellen, steekt een storm op. Deze storm vindt
zijn slachtoffers onder de Schoklanders en onder de
leden van "de kleine residentie". Het is deze grote
storm die hen tenslotte tezamen brengt.
Deze bewogen episode uit de geschiedenis van het eiland
Schokland wordt besproken in het nieuwe boek van de
auteur P. Terpstra. Het is een verhaal dat zich vele
jaren geleden heeft afgespeeld. Maar het is ook een
verhaal dat in deze tijd gebeurd zou kunnen zijn. De
altijd durende strijd van ons volk tegen het water
blijft actueel.
(tekst afkomstig van de boekomslag)
|
|
Pieter Terpstra
De dokter van het eiland
Grote Letter Bibliotheek, Baambrugge, 1992
Eeuwenlang was Schokland een klein eilandje in de
Zuiderzee. Tot 1959 [lees: 1859!] woonden er enkele
honderden vissers, die een zwaar en armoedig bestaan
hadden.
In deze roman van Pieter Terpstra voelt de jonge
dokter Justus Flieringa zich geroepen hen bij te staan.
In Delft, waar hij eens werkte, heeft hij maar één keer
gefaald. Op het eiland, in een afgezonderd leven, wil
hij zich inzetten voor de kleine gemeenschap, die onder
vaak erbarmelijke omstandigheden leeft.
De dokter wordt zwaar op de proef gesteld. Een
typhus-epidemie teistert het eiland. Tijdens een zware
storm wordt Schokland overspoeld. Huizen worden vernield
en mensen komen in de golven om. Toch willen de
eilanders niet wijken naar de vaste wal. Ze blijven hun
eiland trouw. Dokter Justus Flieringa is één van hen.
(tekst afkomstig van achterzijde roman) Eerder
verschenen als: De kleine residentie.
Deze roman maakt ook deel uit van de Schokland trilogie.
|
|
Pieter Terpstra
De heer van het eiland
Grote Letter Bibliotheek, Baambrugge, 1992.
ISBN 90 364 1167 X / CIP
Hoewel de vissers er een armoedig leven hebben en het
eiland steeds weer door de elementen – storm en ijsgang
– wordt geteisterd, verzetten de bewoners van het kleine
eilandje Schokland zich heftig als de regering het in
1959 [lees: 1859!] wil ontruimen. Ze vinden de predikant
Albert Mondriaan aan hun zijde. In de boeiende roman
vertelt Pieter Terpstra over hun vergeefse strijd. Bij
het gedwongen vertrek nemen sommige vissers een paar
kluitjes aarde van hun eiland mee naar de vaste wal. Na
de ontruiming wonen nog steeds enkele gezinnen op
Schokland, zoals die van de havenmeester en de
vuurtorenwachters. Ook zij hebben in hun afzondering een
vaak bedreigd bestaan. Gerrit Broezer, rechtlijnig in
leer en leven, voelt zich de Heer van het eiland en
wordt ook als zodanig erkend. Dat de naderende
inpoldering van de Noordoostpolder hem van zijn post zal
verdrijven kan hij moeilijk verwerken… Eerder verschenen
als: Heimwee naar het eiland (1971).
Deze roman maakt ook deel uit van de Schokland trilogie.
Tevens verschenen als vervolgverhaal in de NCRV-gids,
onder de titel: De goede strijd.
|
|
Pieter Terpstra.
Kinderen van de lichtwachter.
Uitgeverij "De Sleutel", Antwerpen - Haarlem, 1948.
Met illustraties van Rein van Looy.
Deze roman werd geschreven in 1943.
Op de eenzame Zuidpunt van Schokland
woont het gezin van de lichtwachter Bolman (een fictieve
naam). Ondanks de eenzaamheid leiden zij een
avontuurlijk leven, waarin schipbreuken, stormen en ijs
een grote rol spelen. Op de zolder van de pastorie op de
Middelbuurt vinden zij zelfs een oud doopboek....
|
|
Pieter Terpstra.
Het bedreigde eiland.
Uitgeverij J.J. Groen en Zoon, Leiden (1992).
ISBN 90-5030-314-5
Albert Botter, een jongen van 14 jaar,
woont rond 1859 op het eiland Schokland.
Schokland wordt steeds meer door de Zuiderzee bedreigd.
In die tijd valt het besluit dat alle bewoners het
eiland moeten verlaten. Maar voor het zover is, maakt
Albert nog een spannende winter mee op Schokland. Hij
gaat mee met de mannen in een riskante tocht over het
ijs naar Kampen om levensmiddelen te halen. Ook de zware
stormen, die uiteindelijk de verhuizing afdwingen,
brengen spannende avonturen met zich mee voor Albert en
zijn familie.
Een boeiend jongensboek over een
vergeten stuk historie.
Leeftijd: vanaf 10 jaar.
(tekst afkomstig van achterzijde roman)
|
|
Pieter Terpstra.
Verloren land. Een herinneringswerk aan
Schokland.
Met bijlagen en noten van Bruno Klappe.
Uitgave: IJsselacademie, Kampen, 2004.
ISBN 90-6697-160-6.
Auteur Pieter Terpstra schreef in de donkere
oorlogsjaren 1942-44 aan een manuscript met de titel
Verloren land. Een herinneringswerk aan Schokland.
Hierin behandelt hij de geschiedenis van het eiland
vanaf de Middeleeuwen. Het relaas, dat blijkt geeft van
een opvallend stilistisch talent, schildert het harde
leven van de eilandbewoners door de eeuwen heen; de
niet-aflatende strijd tegen het water, de armoede en het
gesappel, terwijl ook onderwerpen als de klederdracht en
het dialect van de Schokkers breed aan bod komen.
Uiteraard wordt de dramatische gang van zaken bij de
ontruiming van Schokland in 1859 gereconstrueerd.
Naarmate de schrijver dichterbij het heden komt - een
heden dat, nogmaals gezegd, midden in de Tweede
Wereldoorlog valt -, wordt de toon van de tekst
persoonlijker. Terpstra doet uit eigen waarneming
verslag van wat het laatste bedrijf in de
eilandgeschiedenis zou worden: het droogvallen van de
Noordoostpolder in 1941, het vertrek van het laatste
handjevol bewoners, de onttakeling van de Schokker
buurten. Heel bijzonder is dat de auteur, net op het
nippertje, enkele hoogbejaarde oud-bewoners wist te
localiseren, uit wier mond hij herinneringen kon
optekenen aan het Schokland van vóór 1859.
Verloren land is als historisch document van
grote waarde, nog los van de literaire kwaliteiten van
de tekst. Vanuit een uniek persoonlijk perspectief roept
de auteur een verleden op dat (letterlijk) voorgoed
verdwenen is: een land dat is verzonken, paradoxaal
genoeg midden in de uitgestrektheid van het nieuw
gewonnen polderland. Het manuscript kon door de
oorlogsomstandigheden niet worden gepubliceerd en raakte
in de vergetelheid. Na zestig jaar werd het herondekt en
nu door de Stichting IJsselacademie uitgegeven,
aangevuld met moderne annotatie van de hand van
Schokland-kenner Bruno Klappe. Verlucht met vele, deels
unieke foto's biedt Verloren land een fascinerende
terugblik op de Schokker geschiedenis, gezien door de
ogen van een rasverteller.
(tekst afkomstig van achterzijde boek)
|
|
Piter Terpstra
Skriuwer
Uitgave van De Fryske Boekeklub KFFB, 2007.
ISBN 978-90-74918-62-6.
Yn dizze autobiografy, dy't him lêze lit as ien fan syn
romans, sjocht Piter Terpstra (1919-2006) werom op syn
lang libben as skriuwer. Hy fertelt oer syn berne- en
jongfeintejierren op De Lemmer en syn fassinaasje foar
de see, oer it droechlizzen fan de Suder- en de
Lauwerssee, oer syn reizen yn binnen- en bûtenlân, oer
syn kontakten mei kollega-skriuwers en sjoernalisten en
safolle oare nijsgjirrige minsken dy't er op syn
libbenspaad moete. Fanselssprekkend komt er gauris op 'e
tekst oer it skriuwen fan syn toanielstikken, syn
Hollânske en Fryske romans, syn dokumintêres en
detektives mei ûnder mear de fuortsetting fan de
Schaduw-ferhalen fan Havank. En alles wat yn dit lêste
en tagelyk moaiste boek fan Piter Terpstra stiet, is
neffens it tsjûgenis fan de auteur sels ‘stjerrende
wier'.
In deze Friestalige autobiografie gaat Pieter Terpstra
(in het Fries: Piter Terpstra) uitgebreid in op zijn
band met Schokland.
Dit boek kunt u bestellen bij
De Fryske Boekeklub KFFB.
|
--------
|
Fred Thomas.
Schokland en Ommen
Verschenen in: De Tijd, 29-3-1939.
|
 |
Fred Thomas.
Stervende binnenzee.
Amsterdam, 1930 (derde druk).
|
|
Fred Thomas.
Wijkend water. Het oude land in den greep van het
nieuwe.
Foto's van Simon Switzar Jr.
Tweede herziene en uitgebreide druk.
Uitgave: D.A. Daamen's Uitgevers-mij N.V., Gravenhage,
1941.
(Eerste druk: 1940).
Terwijl de Noord-Oostpolder droog
valt, verschijnt een nieuwe druk van Wijken Water.
de uitgever heeft band en stofomslag gewijzigd. Mijn
vriend Simon Switzar Jr. voegde aan het
illustratiemateriaal nog een aantal foto's toe. En
tenslotte heb ik den tekst hier en daar van beperkte
aanvullingen voorzien, in het bijzonder betreffende de
belangrijke opgravingen op de Zuidpunt van Schokland,
welke onder leiding van dr. A. de Froe in den zomer van
1940 zijn verricht, dus kort na de voltooiing van den
oorspronkelijken tekst voor dit boek. Nu het water wijkt
achter Urk, rondom Schokland en langs den
Overijsselschen wal, moge ook dze nieuwe druk zijn weg
vinden en bij velen de herinnering bewaren aan wat in
zoo korten tijd aan land- en volkseigen schoonheid is
vergaan.
Fred Thomas.
Amsterdam, April 1941.
|
 |
Fred Thomas.
Wijkend water. Het oude land in den greep van het
nieuwe.
4e Druk (fotografische herdruk naar de 2e druk, 1941).
Uitgave: De Schokkervereniging & De Stichting Urker
Uitgaven, 1990.
|
 |
Haye Thomas.
Wijkend water: afscheid van de Zuiderzee.
Fred Thomas.
Wijkend water. Het oude land in den greep van het
nieuwe.
Verschenen in: Tagrijn (uitgave van Vereniging
Botterbehoud) 1989, nr. 3, blz. 2-28.
|
|
Peter
Torenvliet.(pseudoniem van Pieter Terpstra)
Het goud van Nagele (een avontuur van
rechercheur Argus).
Geïllustreerd door H. Giesen.
Uitgeverij Kluitman, Alkmaar, 1951.
|
|
Ing. J.D. van der
Tuin.
Stormvloeden op de voormalige Zuiderzee.
Verschenen in: Dwarsliggers komen in het IJsselmeergebied
niet voor. Cultuur Historisch Jaarboek voor Flevoland,
blz. 47-56.
Uitgave: Sociaal Historisch Centrum voor Flevoland /
Stichting voor het Bevolkingsonderzoek in de
drooggelegde Zuiderzeepolders, Lelystad, 1997.
Druk: Uitgeverij de Twaalfde Provincie.
ISBN 90-72380-59-2.
Anders dan men misschien zou vermoeden kan Flevoland, de
jongste provincie van ons land, bogen op een rijke
historie. Bijzondere archeologische vondsten, de
Zuiderzee, eeuwenlang de belangrijkste aanvoerroute voor
Amsterdam, de Zuiderzeevisserij, de eilanden Urk en
Schokland, het Zuiderzeeproject, het grootste en duurste
project dat de Nederlandse staat deze eeuw heeft
uitgevoerd, maar ook de jongste geschiedenis van
Flevoland vormen een bijna onuitputtelijke bron van
verhalen.
Dwarsliggers komen in het IJsselmeergebied niet voor geeft een rijk
geschakeerd beeld van heden en verleden van onze jongste
provincie. Van stormvloeden op de Zuiderzee tot
feestelijke dijksluitingen in het kader van het
Zuiderzeeproject, van de invoering van de
gemechaniseerde loonadministratie bij de
Wieringermeerdirectie in de jaren veertig tot
beleidsnetwerken in de jaren negentig. Van archeologisch
veldwerk in de oude Eembedding bij Almere tot 50 jaar
Museum Schokland, een bijdrage tot de Flevolandse
museumhistorie.
(tekst afkomstig van achterzijde boek)
|
|
D.S. Tuijnman.
Rede ter gelegenheid van het slaan van de eerste
paal voor de eerste fase van de nieuwbouw van het museum
Schokland in de Noordoostpolder op 25 augustus 1980.
Ministerie van Verkeer en Waterstaat, persbulletin nr.
1.00
|
U |
|
|
Henk van Ulsen
Job op Schokland
Uitgeversmaatschappij J.H. Kok B.V., Kampen, 1992.
ISBN 90-242-7131-2
Dit boek is verschenen naar aanleiding van het
IKON-programma Job op Schokland, op televisie
uitgezonden op Goede Vrijdag 1992, naar de gelijknamige
theatervoorstelling.
Henk van Ulsen speelde deze produktie gedurende de
maanden mei en juni 1991 op het voormalige eiland
Schokland.
Salomon Zeitscheck, Jood, een eenvoudig kleermaker van
voor de oorlog, was een denker. Na de oorlog denkt hij
uitsluitend aan zijn leed en aan het waarom. Zijn drie
kinderen zijn voorgoed weggevoerd, zijn vrouw pleegde
zelfmoord en zijn familie is uitgedund. Hij denkt over
straf en schuld en hoe er zonder schuld toch straf kan
zijn. De verwantschap met Job is groot. Ook Job leed
buiten eigen schuld en verwijt God willekeur en
onrechtvaardigheid. Job is van Gods almacht overtuigd en
zet zijn aanklacht niet door; Salomon Zeitscheck denekt
het proces tegen God tot het einde toe door. Zo ontdekt
hij tot wie hij in feite zijn aanklacht moet richten en
tevens de diepe zin van 'geloof, hoop en liefde'.
|
 |
Albert van Urk.
Schokland, op de golven van de tijd.
Stichting Urker Uitgaven, 1999.
ISBN 90-71521-18-4
|
|
Albert van Urk.
Urk en zijn buren: Schokland.
Verschenen in: Urker Volksleven, jrg. 3 (1974), nr. 14,
blz. 2-6.
|
V |
|
|
Romke van der Veen.
Vuurtorens. Over vierboeten, lichtwachters en markante
bouwwerken.
’s-Gravenhage, 1981.
Op blz. 56 staat de bouwtekening voor de in 1825 op
Schokland gebouwde kolenvuurtoren.
|
|
Donald Veenendaal.
De reglementen voor de havenmeester en het
gebruik van de haven van Emmeloord.
De Vriendenkring (orgaan van de Vereniging van Vrienden
van de Musea voor de IJsselmeerpolders), jrg. 24 nr.
1(1984), blz. 17-25.
|
|
Donald Veenendaal.
Concept ordonantien op het veer van Schokland op
Kampen en visa versa (1815).
De Vriendenkring (orgaan van de Vereniging van
Vrienden van de Musea voor de IJsselmeerpolders), jrg.
24 nr. 3 (winter 1984-'85), blz. 22-24.
|
|
Donald Veenendaal.
Reglement van Orde voor de vergadering van den
Gemeenteraad te Schokland.
De Vriendenkring (orgaan van de Vereniging van Vrienden
van de Musea voor de IJsselmeerpolders), jrg. 25 nr. 1
(lente 1985), blz. 13-16.
|
|
Donald Veenendaal.
De calicotsweverijen op Schokland.
De Vriendenkring (orgaan van de Vereniging van Vrienden
van de Musea voor de IJsselmeerpolders), jrg. 25, nr. 2
(zomer 1985), blz. 12-13.
|
 |
Wim Veer.
Schokland.
Gens Nostra 57 (2002), nr. 4/5, blz. 173-177.
|
 |
Johan Vis.
Bolle.
J.N. Voorhoeve, Den Haag, zonder jaar.
(roman)
|
|
Pastoor B. Voets.
Vredestichter op Schokland.
Verschenen in: Uit het Peperhuis 1970, no. 3, blz.
26-28.
Enkhuizen, 1970
|
|
Cruys Voorbergh
(pseudoniem van Ernest Pieter Coenraad van Vrijberghe de
Coningh, 1898-1963)
Erfenis van eeuwen.
Geïllustreerd met tekeningen van Mies Blomsma en
foto's.
Uitgave: N.V. De Arbeiderspers, Amsterdam, 1941.
Vierde druk: N.V. De arbeiderspers, Amsterdam, 1962.
Cruys Voorbergh, de eminente toneelspeler, heeft vele
hobby's. Een daarvan, en misschien wel de meest bekende,
is zijn liefde voor oude klederdrachten. Uit zijn enorme
verzameling is zelfs een heel museum gegroeid!
In 'Erfenis van Eeuwen' leren we Cruys Voorbergh als
schrijver kennen. Een allerplezierigste kennismaking,
want al speurende naar oude en verdwenen klederdrachten
heeft de auteur tal van kostelijke ontmoetingen, die hij
boeiend en levendig beschrijft. Denk vooral niet, dat
dit verslag van een jarenlange speurtocht op het gebied
van oude volksgebruiken en meer in het bijzonder van de
oude klederdrachten een dorre opsomming van kostuums is!
De schrijver zegt zelf: 'Konden we de tekenen maar
duiden, dan zou elke jas, elke jurk en elk kleed een
open boek zijn, waarin we naar hartelust zouden bladeren
om de draagster of drager te leren kennen, zoals hij
wezen moest of wilde lijken. Heel de tijd en heel het
leven van die dagen zit gevangen in plooien en revers,
tussen knopen en kragen, tussen kanten en achter
sluiers.' Voor Cruys Voorbergh spreekt de snit van
jurken en jassen een duidelijke taal. Hij weidt dan ook
niet uit over het uiterlijk van al die kostuums maar
vertelt levendig en met grote kennis van zaken over de
mensen die ze hebben gedragen, en over de tijd waarin
die mensen leefden.
De vele foto's en tekeningen maken het boek tot een werk
van blijvende waarde, vooral als men beseft dat hoe
langer hoe meer oude drachten tot het verleden gaan
behoren. Verkeer en industrie veranderen de verste
uithoeken van het platteland in een razend tempo. Straks
is heel dit kleurige brok verleden verdwenen. En dan
hebben we het aan Cruys Voorbergh te danken, wanneer we,
bladerend in zijn boek, ons precies kunnen voorstellen
hoe het vroeger allemaal was.
(tekst afkomstig van stofomslag)
De inhoudsopgave vermeldt over het hoofdstuk
'Schokland':
Over Schokland en de Schokkers, die na de ontruiming van
het eiland naar her en der verspreid raakten, maar die
de dracht van het eiland nog uit eigen aanschouwing
gekend hadden. Van die 'echte' Schokkers waren er nog
maar twee of drie in leven. De schrijver heeft getracht
uit hun mond nog overleveringen op te tekenen, wat maar
heel matig gelukt is.
|
|
C. de Vries.
Geschiedenis van het eiland Urk.
Urk, 1963.
|
 |
Klaas de Vries.
Schouten in successie.
Verschenen in: Veranderd land, blz. 53-95.
Stichting Urker Uitgaven, 1985.
|
 |
Tromp de Vries.
De klederdrachten van Schokland.
Kamper Almanak 1983/1984, blz. 247-256.
|
|
Tromp de Vries.
Emmeloord in de tijd van de reformatie. Het oude geloof
– een vernieuwde taal?
Driemaandelijkse Bladen voor taal en
volksleven in het oosten van Nederland, jrg. 17, nr. 3,
blz. 108-112.
Groningen, 1965
|
|
Tromp de Vries.
Het geheim van Schokland.
Nederlandse Historiën (tijdschrift voor vaderlandse
(streek)geschiedenis), jrg. 20 (1986), blz. 141-144.
|
|
Tromp de Vries.
Reformatie en Contra-Reformatie op Emmeloord.
Zie ook: Het Schokker Erf 6, 7, 8 en 9.
|
|
Tromp de Vries.
Hand- en landmerken.
Driemaandelijkse Bladen voor taal en volksleven in het
oosten van Nederland, jrg. 29, nr. 4, blz. 151-161.
Uitgave: Nedersaksisch Instituut der Rijkuniversiteit te
Groningen,1977.
|
 |
Tromp de Vries.
Uit een oud doopboek. De namen Asma, Meun en Weerstand.
Driemaandelijkse Bladen voor taal en volksleven in het
oosten van Nederland, jrg. 21, nr. 2, blz. 91-95.
Groningen, 1969
|
|
Tromp de Vries.
Urk en Schokland.
De Vriendenkring, 1968, nr. 2 en 3.
1968, 1969.
|
|
Tromp de Vries.
Doopvont in kerkje Middelbuurt.
De Vriendenkring (cultuurhistorisch tijdschrift voor
Flevoland), jrg. 36 (1996), nr. 4, blz. 4-5.
|
 |
Tromp de Vries.
Urk en Schokland in hun houding als buren en verhouding
tot de “stad”.
Verschenen in: Uit het Peperhuis, jrg. 1974, no. 2 (het
gehele nummer).
Enkhuizen, 1974.
|
|
Wim de Vries.
De ondergedoken klok van Schokland.
De Vriendenkring (cultuurhistorisch tijdschrift voor
Flevoland), jrg. 36 (1996), nr. 4, blz. 8-9.
|
|
E. Vroom.
Het Ensser-geld. Bijdrage tot de Gechiedenis van de
Scheepvaart op de Zuiderzee (c. 1640 - c. 1800).
Verschenen in: Verslagen en Mededelingen van de
Vereniging tot Beoefening van Overijsselsch Regt en
Geschiedenis, jrg. 63 (1948), blz. 168-181.
|
W |
|
|
W.V.
Een dienstreis naar Urk en Schokland in 1791.
Ons zeewezen, jrg. 30 (1931), blz. 156.
Of: V.W. ?
|
%202.jpg) |
Jan Wagenaar.
Amsterdam in zyne opkomst, aanwas, geschiedenissen,
voorregten, koophandel, gebouwen, kerkenstaat, schoolen,
schutterye, gilden en regeeringe, beschreeven door Jan
Wagenaar, historieschryver der stadt. Derde stuk.
Te Amsterdam, by Yntema en Tieboel. 1767
Herdruk:
Uitgeversmaatschappij Repro-Holland, Alphen aan de Rijn,
en N.V. Buijten & Schipperheijn, Amsterdam, 1971/1972.
Van belang is het
hoofdstuk: Voornaamste bezittingen. Urk en Emmeloord,
blz. 85-88.
|
.jpg) |
Aar van de Werfhorst (pseudoniem van
Pieter Gerhardus Jansen, 1907-1994).
Volckmar de Ommelandvaarder.
Deze roman werd geschreven in 1938, deels in de pastorie
op Schokland.
In 1955 heruitgegeven onder de titel: "Ze voeren
over zee".
In de middeleeuwen spelend verhaal
over Volckmar van Enesce, een visser van Ens op
Schokland, die in een storm zijn familie verliest en na
veel omzwervingen zijn gelukt zoekt als schipper in de
Ommelandvaart op de Oostzee.
|
 |
Gerhard Werkman.
Het Urkerland valt droog.
Overveen, 1942.
Dit boek kunt u online lezen op de site van
Urks Fruit.
|
|
Johan Wigéri van
Edema.
Oude prenten van Schokland.
De Vriendenkring (cultuurhistorisch tijdschrift voor
Flevoland), jrg. 32 (1992), nr. 2, blz. 8-10.
De Vriendenkring (cultuurhistorisch tijdschrift voor
Flevoland), jrg. 32 (1992), nr. 3, blz. 9-12.
De Vriendenkring (cultuurhistorisch tijdschrift voor
Flevoland), jrg. 33 (1993), nr. 1, blz. 14-16.
De Vriendenkring (cultuurhistorisch tijdschrift voor
Flevoland), jrg. 33 (1993), nr. 2, blz. 14-15.
De Vriendenkring (cultuurhistorisch tijdschrift voor
Flevoland), jrg. 33 (1993), nr. 3, blz. 20-21.
De Vriendenkring (cultuurhistorisch tijdschrift voor
Flevoland), jrg. 33 (1993), nr. 4, blz. 20-21.
De Vriendenkring (cultuurhistorisch tijdschrift voor
Flevoland), jrg. 34 (1994), nr. 1, blz. 26-27.
|
 |
Albert Johan
Wiggers.
De wording van het Noordoostpoldergebied. Een onderzoek
naar de physisch-geografische ontwikkeling van een
sedimentair gebied.
With a summary.
Academisch proefschrift ter verkrijging van de graad van
Doctor in de Wis- en Natuurkunde aan de Universiteit van
Amsterdam, op gezag van de Rector Magnificus Dr. M.W.
Woerdeman, Hoogleraar in de Faculteit der Geneeskunde,
in het openbaar te verdedigen in de Aula der
Universiteit op Woensdag 2 November 1955, des namiddags
te 4 uur, door Albert Johan Wiggers, geboren te Leiden.
N.V. Uitgeversmaatschappij W.E.J. Tjeenk Willink,
Zwolle, 1955.
|
 |
Dr. A.J. Wiggers
(wetenschappelijk ambtenaar 1e klasse bij de Directie
van de Wieringermeer, Noordoostpolderwerken).
De wording van het Noordoostpoldergebied. Een onderzoek
naar de physisch-geografische ontwikkeling van een
sedimentair gebied.
Verschenen in: Van zee tot land, Rapporten en
mededelingen inzake de droogmaking, ontginning en
sociaal-economische opbouw der IJsselmeerpolders, nr.
14.
Uitgave: W.E.J. Tjeenk Willink N.V., Zwolle, 1955.
|
|
Dieuwe
Wildeboer-Vlaming.
De rietwerkers van Ramspol en Schokland.
De Vriendenkring (het verenigingsorgaan van de Vrienden
van Schokland), jaargang 47, nr. 4 (winter 2007), blz.
21-26.
|
|
Anna Renske de Wit
Shadows from the past
Nieuw Zeeland, 2006
ISNB 0-473-10352-4
De schrijfster is een nazaat van de Schokker
onderwijzersfamilie De Wit, en beschrijft in dit boek de
geschiedenis van haar familie.
|
|
J.M. van Wijhe. (of
J.M. Wijhe?)
Aantekeningen betreffende reisjes naar Urk en Schokland
in 1790 en 1792.
De Navorscher, jrg. 80 (1931), blz. 63-66.
|
|
R. van Wijk
Anths.zoon.
De togt naar Schokland met paard en narrenslede op den
15den Maart 1845 door vijf Zwartsluizers.
Zwartsluis, 1845.
|
|
L. Wilmes & G.D. van
der Heide.
Schokland en het Beplantingsplan.
Verschenen in: Natuur en Landschap, 10e jrg.
(1956), no. 2, blz. 174-182.
|
Z |
|
|
J. Zeehuisen.
Een bezoek op het eiland Schokland, op 2
september 1858.
Nederlandsche Volks-almanak voor 1859, jrg. 28, blz.
138-147.
Amsterdam, 1859
|
|
Zoudenbalch.
Genealogie van het geslacht Soudenbalch.
De Navorscher, jrg. 33, blz. 287-291.1883
|