Beheer van Schokland

Voor het Flevo-landschap was 21 december 1993 een gedenkwaardige dag, want op die dag werd door Staatsbosbeheer een grote oppervlakte bossen en natuurterreinen overgedragen aan het Flevo-landschap. De ondertekening van het erfpachtcontract vond niet voor niets plaats in de Gesteentetuin van Schokland want in die overdracht was ook Schokland betrokken, één van de mooiste landschapselementen van de Noordoostpolder.

Het Flevo-landschap, de eerste particuliere terreinbeherende natuurbeschermingsorganisatie in Flevoland, was bijzonder verheugd met deze overdracht, want zowel de omvang als de kwaliteit van de overgedragen terreinen leggen een gezonde basis voor het welslagen van deze organisatie. Met deze dag werd tevens het sluitstuk van het overleg gemarkeerd dat in 1986 begon met de oprichting van het Flevo-landschap. Dit overleg resulteerde in een globale verdeling in invloedssferen die aangeven waar het Flevo-landschap en waar het Staatsbosbeheer verantwoordelijk is voor het beheer en de ontwikkeling van natuur, bos en landschap in Flevoland. Op het bijgaande kaartje is de verdeling in invloedssferen weergegeven.

Het Flevo-landschap is nu één van de twaalf Provinciale Landschappen die zijn verenigd in de Unie van Provinciale Landschappen. De andere landschappen zijn allen ontstaan in de dertiger jaren toen de natuur onder druk stond vanwege ontginningen en verkoop van landgoederen. Daardoor ontstond de behoefte om naast Natuurmonumenten, dat landelijk werkt, ook Provinciale organisaties in het leven te roepen. Deze konden op Provinciaal niveau meer middelen, zowel in maatschappelijk als financieel opzicht mobiliseren voor aankoop van bedreigde en waardevolle terreinen. Dit initiatief is succesvol verlopen zoals blijkt uit de cijfers; gezamenlijk beheren de Landschappen nu zo'n 70.000 ha en worden zij gesteund door ruim 300.000 begunstigers.

Het Flevo-landschap draagt daarin nu bij met 3.500 ha en 1.300 begunstigers. In totaal omvat deze oppervlakte enkele tientallen terreinen, landschapselementen en land-art objecten, die landschappelijk en/of natuurwetenschappelijk van waarde zijn en veelal een beeld geven van de nog korte ontstaansgeschiedenis van het landelijk gebied van Flevoland. Schokland springt er door zijn historie duidelijk uit; mede dank zij de zorgen van Staatsbosbeheer, de voormalige Rijksdienst voor de IJsselmeerpolders en sinds kort van het Flevo-landschap is dit wel één van de blijvende parels in het polderlandschap geworden.

Het Toppad in Urk heeft zich ontwikkeld uit een verwaarloosde zandafgraving, evenals bijvoorbeeld het voormalige zanddepot 't Zand A72 te Lelystad, waar de natuur zich spontaan heeft kunnen ontwikkelen door de inspanning van het Flevo-landschap en de aangrenzende agrariërs. Bij de inrichting van de polder Flevoland startte de inrichter -de RIJP- voor het eerst met natuurbouw. Begonnen werd met de inrichting van een verlaten zanddepot in de Kamperhoek. Als gevolg hiervan is dit gebied veranderd in een aantrekkelijk natuurterrein gelegen langs de autosnelweg A6 nabij de Ketelbrug. In Flevoland zijn op deze wijze tal van natuurterreinen ontwikkeld welke veelal een moerassig karakter hebben. Zij kwamen vaak voort uit natte situaties die in de pioniersfase aanwezig waren en die later door middel van maatregelen een meer permanent karakter kregen zoals de Lepelaarplassen nabij Almere, een klein maar fraai zusje van de Oostvaardersplassen. Dit laatste terrein is nu nog in beheer bij Rijkswaterstaat en gaat binnen enkele jaren over naar Staatsbosbeheer.

Voorts is vermeldenswaard dat enkele bekende land-art projecten aan het Flevo-landschap zijn overgedragen, zoals het Observatorium Robert Morris nabij Lelystad en de Aardzee, die centraal in Zuidelijk Flevoland ligt. Een zeer bijzonder terrein is het Natuurpark te Lelystad. Dit natuurlijke terrein is per l maart in eigendom verworven van de Directie Flevoland van Rijkswaterstaat. In dit natuurpark wordt op "natuurlijke" wijze een beeld gegeven van een aantal dieren die vroeger in deze klimaatzone leefden, zoals bijvoorbeeld wisenten, otters, dassen, elanden en bevers. Dit park, met al zijn bezoekers, biedt de Stichting een goede mogelijkheid om de mensen bekend te maken met het Flevo-landschap en haar doelstellingen. Dat gebeurt ook door middel van lezingen, artikelen en folders.

Bron: Dr. J.H. van Kampen, voorzitter bestuur stichting Flevo-landschap, in De Vriendenkring, lente 1994, pag.12-15

www.schoklanddoordeeeuwenheen.nl