Gebied Werelderfgoed Schokland

De aandacht voor het eiland nam verder toe na de oprichting van de Schokkervereniging (1985). Deze vereniging wist binnen korte tijd meer dan 1000 leden - vooral Schokker nazaten - te werven. Zij zorgde ervoor dat de stoffelijke resten van de oude Schokkers weer een waardige rustplaats kregen in de kerkruïne op de Zuidpunt.

Het belang van 'Schokland en omgeving' werd vooral duidelijk door archeologische vondsten. De archeologen J. H. Hogestijn, J. A. Bakker en T. ten Anscher ontdekten in de periode 1984-1991 bij een grootscheeps onderzoek dat kavel P14 (Het Zand) in de periode 3400-1500 voor Christus bewoond is geweest. Tal van overblijfselen, sporen van woningen, graven, jacht,visserij, landbouw en veeteelt werden gevonden. Hogestijn stelde zelfs een overgangsfase van de Swifterbant- naar Trechterbekercultuur vast.

Het is niet toevallig dat archeologen op het idee kwamen om ‘Schokland en omgeving’ tot Werelderfgoed te nomineren. Nergens in Nederland ligt het bodemarchief nog zo onaangetast.
Nadat Schokland in 1995 op initiatief van bovengenoemde archeologen bij de Werelderfgoedlijst van de UNESCO was aangemeld en vervolgens werd opgenomen, stelde men een uitgebreid gebiedsdocument ‘Schokland en omgeving’ op met daarin concrete bestuurlijke afspraken voor de komende periode. Schokland zelf omvat circa 100 hectare en rondom Schokland is in enkele jaren uitgebreid met enige honderden hectare begrensd natuurgebied, alle overgedragen aan de stichting Het Flevo -landschap. Zo kon de basis gelegd worden voor een nieuwe toekomst van ‘Schokland en omgeving’.

De geschiedenis van het gebied is aan het oppervlak en in de bodem fysiek terug te vinden in de vorm van terpen, dijken, schepen en bewoningsresten. Daarnaast zijn in de omgeving van Schokland tenminste 152 terpen en talloze dijkresten te vinden. Tien objecten genieten wettelijke bescherming in het kader van de Monumentenwet: de voormalige Nederlands Hervormde Kerk, de kerkruïne op de Zuidpunt, de ijsloperschuur, de lichtwachterwoning en het misthoorngebouwtje en om vijf archeologische monumenten: de terp Oud Emmeloord, de kavels P13 en P14, de terp Middelbuurt, de terp Zuidert en de terp Zuidpunt met de kerkruïne.

Het verhaal over Schokland is een ‘venster’ op de vaderlandse geschiedenis. De strijd om het bestaan speelt zich af in het hart van Nederland, een strijd die steeds moeilijker werd door het wassende water. Het veeneiland Schokland overleefde de strijd. Het water werd ook een vriend toen vele scholen haring en ansjovis de Zuiderzee tot kraamkamer verkozen.
En last but not least: die Zuiderzee was eeuwenlang een “verkeersplein” voor de handelsvaart in vele richtingen.