Schokland op het droge

Op deze luchtfoto (circa 2005) van Hans Veenhuis kun je de contouren van ‘het eiland op het droge’ duidelijk herkennen. De foto belicht vooral het noorden van Schokland dat eens bekend stond als het ‘Eiland Emmeloord’. Dit deel van het eiland herbergde vooral de katholieke Schokkers.

In de linkerhoek is de gereconstrueerde haven van Emmeloord duidelijk herkenbaar. In de voormalige haven is zelfs weer water te zien. Een zwanenpaar had er voor enige jaren zelfs een nest in het riet gebouwd. Aan de haven ligt de herinnering aan het kerkhof van de katholieke parochie, de lichtwachterwoning, een replica van de vuurtoren en het misthoorngebouwtje.

Rechtsboven ligt de doorgaande Oud Emmeloorderweg met twee boerderijen. Er is aan de voet van de terp een parkeerplaats aangelegd.

Het is verleidelijk om het Schokland van nu te vergelijken met de situatie van 1859.
Jhr. J. R. Ortt, ingenieur van Rijkswaterstaat 1ste klasse, wonend in Kampen, was van 1855-1859 belast met het toezicht op de dijkwerken van Schokland. Hij schetste de stand van zaken na het vertrek van de Schokkers. Ortt gebruikt nog de benaming el, terwijl de lengte na 1820 al in meters wordt uitgedrukt.

Ortt: “Dat het geheele eiland eene grootte heeft binnen de oeverwerken gemeten van 119.63 bunders en wel op de volgende wijze verdeeld: buurt Emmeloord 1.85 el boven dagelijks water 1.45 bunder, buurt Ens 2.00 el  en 0.88 bunder, Zuiderbuurt 1.28 el en  0.26 bunder; oude kerk, vuurtoren en begraafplaats 1.75 el en 0.15 bunder. Samen 2.74 bunder. Grasland bij de Oude kerk 0.48 el boven dag. water en 2.01 bunder, grasland van het eiland 0.27 el en 12.37 bunder, drasland 0.08 el onder dagelijks water en 82.87 bunder. Water diep 0.24 à 0.32 el omvat 19.64 bunder, totaal 119.63 bunder.”

De omvang van Schokland is na de ontruiming nauwelijks meer veranderd. Het meest opvallend is de melding van Ortt dat ruim 82 hectare van Schokland uit drassig land bestond. In zijn verslag vermeldt hij dat de koeien tot over de knieën wegzakken. Bijna 20 hectare van het oude Schokland bestond uit water. Het Gieterse meer was de grootste waterplas van het eiland.

www.schoklanddoordeeeuwenheen.nl