Water in de Peiling

Een roestvrijstalen buis met ruitjes. Hiervan is af te lezen hoe diep het grondwater onder uw voeten staat. Dit is een educatieve grondwatermeter. In Nederland komen steeds meer van deze meters te staan. Heeft u er al één gezien? De educatieve grondwatermeters zijn onderdeel van het project Water in de Peiling Flevoland. IVN Consulentschap Flevoland werkt in dit project samen met andere Flevolandse organisaties om de kennis over grondwater en grondwater in relatie tot natuurwaarden bij een breed publiek te vergroten. Dit is nodig omdat grondwaterbeheer een belangrijke invloed heeft op het landschap en het gebruik daarvan. In Flevoland staat al enige tijd een educatieve grondwatermeter op Schokland. Gidsen vertellen over de werking van de meter en over de invloed van de waterstand op het omliggende terrein. In 2007 is in Flevoland een tweede educatieve grondwatermeter geplaatst op Stadslandgoed De Kemphaan in Almere. Ook zal er een meter bij Nieuw Land in Lelystad worden geplaatst. Rondom de grondwatermeters zullen speciale activiteiten worden georganiseerd, zoals excursies en fietstochten.

Hoe werkt een grondwatermeter? Een grondwatermeter bestaat uit een holle stalen buis die zich een paar meter in de bodem bevindt. Via gaten onder in de buis komt het grondwater in de buis te staan. Op dit water drijft een lange 'dobber' die boven de grond te zien is en in combinatie met een peilschaal de stand van het grondwater aangeeft. De stand van het grondwater wordt altijd aangegeven vanaf het maaiveld. Het maaiveld is het grensvlak tussen bodem en lucht (atmosfeer). Staat het grondwater op de hoogte van het maaiveld, dan vult de dobber de hele buis. De dobber staat dan bij het streepje nul. Zakt het water daarna bijvoorbeeld twintig centimeter dan staat het grondwater twintig centimeter onder het maaiveld. Dit wordt op de buis aangegeven als -20
Het grondwaterbeheer in Flevoland is een hele klus. Het juiste waterpeil is belangrijk voor onze veiligheid en ook voor de natuur. Bij het droog houden van de diepliggende polders - Noordoostpolder, Oostelijk en Zuidelijk Flevoland -vervullen de gemalen van Waterschap Zuiderzeeland een belangrijke taak. Daarnaast moet verdroging, een steeds vaker voorkomend verschijnsel, voorkomen worden. Bij veel regen raken de sloten vol en pompen gemalen het water uiteindelijk weg. Valt er weinig regen, dan wordt er minder hard gepompt. Om de stand van het grondwater te meten, staan verspreid over Nederland duizenden onopvallende kunststoffen peilbuizen. Helaas kun je als voorbijgaande fietser of wandelaar niet zien wat het grondwaterpeil is. Met de educatieve grondwatermeters kan dat nu wel. De educatieve grondwatermeters vormen een belangrijk instrument voor de overheid, het waterschap, terreinbeheerders, ondernemers en drinkwaterbedrijven. Zij gaan de komende jaren meer berichten over veranderingen in het landschap. De Kaderrichtlijn Water en het Omgevingsplan Flevoland vragen om betrokkenheid van de gebruikers van de gebieden. De educatieve grondwatermeters helpen een beter begrip en inzicht te geven aan bewoners, gebruikers en bestuurders over bijvoorbeeld verdrogingverschijnselen. Hierdoor kan een breder draagvlak ontstaan voor maatregelen die in de toekomst moeten worden genomen voor het oplossen van verdroging in Flevoland. Verder is de educatieve grondwatermeter een uitstekend middel om meer bekendheid te geven aan het grondwaterbeheer in het algemeen en de relatie die dit heeft met het nieuwe waterbeleid in de 2iste eeuw.
Water in de Peiling Flevoland wordt, behalve door IVN Consulentschap Flevoland, mogelijk gemaakt door bijdragen van Waterschap Zuiderzeeland, Koninklijke Nederlandsche Heidemaatschappij (KNHM), Staatsbosbeheer en Prins Bernhard Cultuurfonds, en natuurlijk door de locaties zelf: Stadslandgoed De Kemphaan, Natuurcentrum het Eksternest en Nieuw Land Erfgoedcentrum.

IVN Consulentschap Flevoland, Botter 11-37, 8232 JN Lelystad, tel. 0320-258980, e-mail consulentscha: flevoland@ivn.nl, websites www.waterindepeiling.nl en www.ivn.nl.
PETRAWILBRINK

Bron: Natuurontwikkeling in en rond Flevoland verleden,heden en toekomst In: Cultuurhistorisch Jaarboek voor Flevoland, 2007 pag.97,98