Zoals
de ouden zongen. Uitgelaten Bataafjes planten de vrijheidsboom en zwaaien met de
vrijheidshoed. Zinneprent op de vriendschap met Frankrijk, 1795.
Zoals
de ouden zongen. Uitgelaten Bataafjes planten de vrijheidsboom en zwaaien met de
vrijheidshoed. Zinneprent op de vriendschap met Frankrijk, 1795.
Overijssel speelde een belangrijke rol in wat wel eens de ‘fluwelen revolutie’
wordt genoemd.
Joan Derk van der Capellen tot den Pol (1741-1784) had de burgerij al lang van
tevoren in een pamflet verkondigd. “Het land behoort aan u, landgenoten en niet
aan een prins en zijn groten. Aan ons allen, die zich afstammelingen van de
vrije Batavieren beschouwen”.
Met hem hadden velen schoon genoeg van de regentenoligarchie inclusief
stadhouder Willem V die deel uitmaakte van het systeem. Pichegru was in de
winter van 1794/95 met zijn troepen over de bevroren rivieren naar Utrecht en
Holland opgetrokken. In zijn kielzog kwamen de naar Frankrijk gevluchte
patriotten terug naar Nederland. Willem V was intussen in een visserspink naar
Engeland gevlucht en de ‘ware vrijheid’ kon beginnen.
Op 31 januari 1795 kreeg Zwolle een nieuw patriottisch bestuur, een dag later gevolgd door Deventer. Op 2 maart 1795 ontving het nieuwe Overijsselse bestuur het bericht, dat ‘De provisionele Representanten van het Volk te Ens, op het Eijlant Scokland (…)alhier de revolutie begonnen, in ene behoorlijke order volbracht hebben (…).En even verder:’ (…) voors is de vrijheydsboom geplant en de Vlagge opgeheyst’.
Op 4 maart 1795 was op de Dam, voor het toen nog als stadhuis dienende paleis,
de vrijheidsboom geplant en op veel plaatsen in het land volgden soortgelijke
feesten.
In Emmeloord kostte het feest: 29 gulden aan bier, jenever en andere onkosten 9
stuivers.
Het katholieke Emmeloord was nog meer gebaat bij het uitvoeren van het
patriottisch program dan het protestantse Ens. Een van de belangrijkste eisen
was namelijk vrijheid van godsdienst en er kwam dus een eind aan de bevoorrechte
positie van de gereformeerde kerk.
Er werden vele hervormingen beloofd. Nederland diende voortaan als eenheidsstaat
op te treden en de gewestelijke zelfstandigheid te beëindigen.
Het rechtssysteem moest op basis van de trias politica grondig veranderd worden:
scheiding van wetgevende, uitvoerende en rechterlijke macht.
Een eerlijker belastingsysteem is wenselijk. Het onderwijsstelsel dient hervormd
te worden. Onderwijzers behoren een proeve van bekwaamheid af te leggen.
Het was een veelbelovend program.